Narzędzia zrównoważonej rachunkowości przedsiębiorstw – na przykładzie podmiotów gospodarki komunalnej
System rachunkowości w warunkach zrównoważonego rozwoju jest tematem wciąż aktualnym i ważnym w świetle zachodzących zmian w funkcjonowaniu gospodarek oraz postrzeganiu roli rachunkowości. Wzrost znaczenia koncepcji zrównoważonego rozwoju narzucił konieczność wypracowania przez systemy rachunkowości nowoczesnych metod w zakresie raportowania danych dla interesariuszy i w sposobach ich realizacji. Naturalną implikacją wzrostu znaczenia idei zrównoważonego rozwoju oraz wyrosłej na jej podstawie koncepcji społecznej, odpowiedzialności przedsiębiorstw była potrzeba wypracowania przez system rachunkowości rozwiązań umożliwiających dostarczanie informacji o sposobach i wynikach realizacji ww. koncepcji przez podmioty gospodarcze. Narzędzia zrównoważonej rachunkowości przedsiębiorstw, w tym polityka rachunkowości oraz plan kont, stanowią ważne elementy systemu rachunkowości, determinując pozyskiwanie określonych informacji. Są relewantnym ogniwem komunikacji.
Celem gospodarki komunalnej jest zaspokojenie bieżących i nieprzerwanych potrzeb dla ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych wynikających z zamieszkania ludności. Gospodarka komunalna obejmuje usługi w zakresie zaopatrywania społeczności lokalnych w energię i ciepło, wodę, mieszkania komunalne. To również usługi związane z odprowadzaniem ścieków i odpadów, utrzymaniem czystości oraz porządku na danym terenie. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych1. Działalność gospodarcza gmin w sferze użyteczności publicznej jest prowadzona w interesie publicznym i nie może być nastawiona jedynie na maksymalizację zysku. Usługi komunalne zawierają się w katalogu usług publicznych2. Do 2002 r. dominującą formą organizacyjno-prawną świadczenia usług był zakład budżetowy. Liczba spółek kapitałowych, głównie z ograniczoną odpowiedzialnością, stale rosła i poczynając od 2003 r. to właśnie ta forma stała się najbardziej powszechna3. Usługa komunalna to usługa o charakterystycznych cechach, takich jak:
- specyficzne sposoby i formy świadczenia usługi,
- gwarantowanie podaży (zobowiązania prawne),
- szczególne traktowanie popytu (klient), ze względu na użyteczność publiczną,
- sposoby odpłatności (dotowanie działalności, usług oraz produktów),
- uzależnienie od infrastruktury, przeważnie publicznej.
Formy organizacyjno-prawne świadczenia usług komunalnych przedstawiono na rysunku 1.
Specyfiką świadczenia usług komunalnych jest to, iż pomimo zlecania świadczenia usług innym podmiotom, gmina z mocy prawa ponosi odpowiedzialność za zapewnianie ich świadczenia. Gmina jest zainteresowana poziomem świadczonych usług komunalnych i pośrednio odpowiada za ich efektywność, skuteczność, wysoki standard, jakość, ilość, ciągłość oraz dostępność. Usługi komunalne charakteryzuje tak zwana „wrażliwość społeczna”. Przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie gospodarki komunalnej często stają się przedmiotem krytyki władz lokalnych oraz samych odbiorców usług – społeczeństwa. Dlatego za ważne należy uznać skuteczne i efektywne komunikowanie interesariuszom informacji o prowadzonej działalności, realizowanych celach, zadaniach, poziomie kosztów i przychodów, cenach usług i produktów oraz innych działaniach pozafinansowych.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 60% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
