Scrap, czyli koszt niekreujący wartości dodanej z punktu widzenia lean manufacturing

Stąd coraz ważniejsze staje się zwrócenie uwagi na problematykę zarządzania marnotrawstwem w procesach mających miejsce w przedsiębiorstwie. Kluczowa jest koncentracja na minimalizacji czynników je generujących, co powinno wpływać na poprawę efektywności przedsiębiorstw. W przedsiębiorstwach całkowita minimalizacja marnotrawstwa jest praktycznie nieosiągana. Wynika to ze złożoności procesów produkcyjnych oraz zróżnicowania jakości wykorzystywanych materiałów. Jednak dążenie do minimalizacji marnotrawstwa, stosując nowoczesne metody jego niwelowania, jest wymagane, gdyż pomaga przedsiębiorstwom produkcyjnym minimalizować ten koszt i przyczynia się przez to do redukcji kosztów produkcji.

W niniejszym artykule przedstawiono wprowadzenie do nowoczesnych metod zarządzania marnotrawstwem w procesach produkcyjnych. Autorzy wskazują, że istotne jest, aby każde przedsiębiorstwo w kreowaniu swoich celów operacyjnych ustalało docelowy poziom wartości złomowania. Jest to swego rodzaju punkt wyjścia. Cel, jaki kierownictwo przedsiębiorstwa wykreuje w swoich założeniach operacyjnych, musi być realny do osiągnięcia. Stąd tym bardziej ważne jest, aby zastosować narzędzia, umożliwiające osiągnięcie założonego wyniku na koniec zakładanego okresu.

Pojęcie „scrapu” oraz jego wpływ na wyniki finansowe przedsiębiorstw

Każde przedsiębiorstwo produkcyjne, zmaga się z marnotrawstwem części materiałów i wyrobów gotowych w związku z niestabilnością w procesie wytwarzania produktu. Istotne jest, aby ten czynnik minimalizować oraz nadzorować w sposób ciągły. Złom produkcyjny, który staje się scrapem, jest kosztem, którego minimalizacja powinna być jednym z kluczowych celów zarządzania w przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwa działające w zakresie złożonej produkcji muszą analizować oraz monitorować wiele składowych swoich kosztów działalności. Wartość złomowania determinuje szereg czynników, do których należy zaliczyć m.in.:

• odpowiednio przeszkoleni pracownicy,
• zgodny z wytycznymi proces technologiczny,
• zgodność techniczna komponentów,
• kontrola jakości,
• wdrażanie nowoczesnych metod zarządzania produkcją z obszaru Industry 4.0 oraz Smart Factory,
• prawidłowe zarządzanie komponentami potencjalnie przeznaczonymi do złomu.

Każdy proces związany z wytwarzaniem wyrobu gotowego jest narażony na wystąpienie szkodliwych zakłóceń, skutkujących powstaniem złomu produkcyjnego – scrapu¹. Scrap produkcyjny należy zdefiniować jako marnotrawstwo będące rezultatem zakłóceń procesu produkcyjnego. Zdarzenia, związane z generowaniem scrapu związane są głównie z zakłóceniami w pracy linii produkcyjnych. Kolejnym aspektem, który może przyczynić się do powstania scrapu, jest wadliwość komponentów dostarczanych do produkcji, gdyż w złożonych procesach produkcyjnych niewielkie odchylenie występujące w materiałach składowych może wygenerować odrzut produkcyjny. Kolejnym czynnikiem wpływającym na powstawanie niepotrzebnego złomu produkcyjnego jest nieodpowiednie wyszkolenie pracowników.

Współczynnik scrapu w przedsiębiorstwie powinien być kalkulowany dla zadanego okresu (najczęściej okres roku, spójny z perspektywą budżetu). Jednak, żeby to osiągnąć, istotne jest monitorowanie tego wskaźnika w sposób ciągły – tygodniowo oraz miesięcznie, a jeśli przedsiębiorstwo boryka się z wysokimi kosztami złomowania, nawet dziennie. Działania takie umożliwiają osobom odpowiedzialnym za ten parametr, szybką reakcję na wzrost kosztów scrapu oraz podjęcie odpowiednich działań.

Współczynnik scrapu jest wskaźnikiem jakościowym raportowanym oraz monitorowanym przez przedsiębiorstwo produkcyjne. Istotne, aby każde przedsiębiorstwo miało w swoich celach operacyjnych określony cel scrapowy, motywujący do redukcji kosztów marnotrawstwa. Pozwala to na monitorowanie wartości współczynnika oraz umożliwia reakcje na jego potencjalny wzrost. Cel dla kosztów scrapu, jaki definiuje przedsiębiorstwo, musi być realny do osiągnięcia. W jego określeniu muszą być brane pod uwagę czynniki zakłócające produkcję. Odpowiednie wyszkolenie pracowników, stabilność procesów produkcyjnych oraz zgodność komponentów produkcyjnych są istotne dla eliminacji zakłóceń w procesie produkcyjnym. Te podstawowe aspekty wpływają w największym stopniu na minimalizacje generowania złomu produkcyjnego.