Co okazuje się ważne, gdy przychodzi czas na analizę realizacji budżetu

Budżet sam w sobie jest bezużyteczny, jeżeli prędzej czy później nie zestawimy go z realizacją. Projektując budżet, musimy przewidzieć, czy i w jakim stopniu będziemy w stanie monitorować jego wykonanie. Im bardziej szczegółowo zaplanujemy budżet, tym większą elastyczność analiz uzyskamy.

MC_76_10.jpg

Analityk myśli i mówi przez dane, jednocześnie jego zadanie to porozumienie z odbiorcami mówiącymi innym językiem – biznesowym – controllerami, handlowcami, zarządem. Znalezienie złotego środka pomiędzy szczegółowością budżetu a nakładem pracy na jego przygotowanie oraz komunikacja między odbiorcami raportów i analitykami będą łatwiejsze dzięki zrozumieniu i usystematyzowaniu podstawowych zagadnień przetwarzania danych budżetowych.

Obszar budżetowany

W przykładach będziemy odnosić się do dwóch perspektyw działalności firmy: przychodowej i kosztowej. Są to najczęściej budżetowane obszary, a dane realizacji pochodzą nieraz nawet z innych systemów (np. paragony z systemów kasowych i koszty z systemu księgowego).

Strona przychodowa

Budżet sprzedaży, często również nazywany po prostu planem sprzedaży, jest porównywany do przychodów – wartościowo lub/i ilościowo. Budżet ten jest istotny dla działu handlowego, często jest powiązany z prowizjami dla handlowców. Raportowanie sprzedaży w odniesieniu do planu jest wtedy najistotniejszym aspektem z punktu widzenia handlowców.

Budżet ten będzie planowany w różnych przekrojach: regionu, klienta, produktu.

Źródłem danych o sprzedaży będą najczęściej faktury lub paragony, rzadziej zamówienia lub wysyłki.

Strona kosztowa

Budżet kosztów wykonywany dla miejsc (MPK) lub zleceń i dla rodzajów kosztów.

Źródłem danych będą tu najczęściej zapisy księgowe – dekrety. Czasami, w przypadku szczegółowych rachunków marżowości, możliwe jest dołączanie danych z innych źródeł, np. z firmowych cenników.

Szczegółowość danych i klucz budżetu

Podstawowym zadaniem w budżetowaniu jest dobranie szczegółowości danych, czasami zwanej również granulacją danych. Determinuje ona późniejsze możliwości analizy, ale jednocześnie im większa szczegółowość, tym bardziej skomplikowany proces budżetowania. Duża szczegółowość to najniższy poziom granulacji danych – czyli na przykład pozycje paragonowe. Mniejsza szczegółowość to wyższe poziomy agregacji danych. Mniejszą szczegółowością względem pozycji paragonowych będzie już suma wartości całego paragonu (Tabela 1).

Dane szczegółowe zawsze możemy agregować. Na przykład budżet według miesięcy można sumować do budżetu rocznego, a budżet według produktu możemy sumować do budżetu według grupy produktowej. Jest to zadanie podstawowej funkcji agregującej, jaką jest suma. Jednocześnie operacja odwrotna, czyli rozbijanie budżetu do poziomów większej szczegółowości jest już trudniejsze, a przede wszystkim obarczone błędem przybliżenia. Budżet roczny podzielony przez 12 w celu uzyskania wartości miesięcznych nie uwzględni sezonowości. Produkty w ramach jednej grupy produktowej mogą mieć różne jednostki (ilość, tona) lub różne strategie sprzedaży. Uszczegółowienie budżetu grupy produktowej do produktu może wymagać ponownego uruchomienia procesu budżetowania.

Analiza realizacji budżetu co do zasady jest możliwa tylko dla najniższego, wspólnego poziomu szczegółowości (między budżetem a realizacją). Poziom ten często jest nazywany kluczem – kluczem do łączenia budżetu z wykonaniem.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 74% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.