Wewnętrzne procedury antykorupcyjne

Prawidłowe funkcjonowanie każdej organizacji wymaga wdrożenia i respektowania odpowiednich procedur, reguł, dzięki którym możliwe będzie unikanie sytuacji niepożądanych, stanowiących realne zagrożenie dla działalności przedsiębiorstwa. Wśród tych procedur fundamentalną funkcję pełnią niewątpliwie te, ukierunkowane na zwalczanie zjawiska korupcji, która od lat utrzymuje się na niezmiennie wysokim poziomie¹. Wdrożenie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych jest istotne z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze, zabezpiecza przedsiębiorstwo przed niepożądanymi praktykami, które zdarzają się w każdego rodzaju firmie. Po drugie, pozwalają one ograniczyć ryzyka wizerunkowe związane z wykryciem i nagłośnieniem tego rodzaju przypadków. Po trzecie, minimalizują ewentualną odpowiedzialność z tytułu występowania tego rodzaju zdarzeń na terenie przedsiębiorstwa, z odpowiedzialnością karną włącznie. Już takie pobieżne wyliczenie korzyści wynikających z wprowadzenia stosownych procedur pokazuje, że warto przyjrzeć się tej kwestii zdecydowanie bliżej i poświęcić jej kilka chwil, co być może pozwoli uratować przedsiębiorstwo przed poważnymi konsekwencjami. Dodatkowo, cały czas trwają prace nad wprowadzeniem nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, która położy jeszcze większy nacisk na analizowane zagadnienie. Wszystko to wchodzi w skład szeroko rozumianego compliance, które powoli będzie stawać się normą w polskim biznesie.

Wewnętrzne procedury antykorupcyjne, czyli w zasadzie co?

Analizując opisywany problem można zadać sobie pytanie: Ale o co właściwie chodzi? Bardzo często przedsiębiorcy na to zagadnienie reagują wręcz alergicznie, twierdząc, że jest to kolejne rozwiązanie, które pochłania czas i generuje koszty. Czy tak jest w istocie? Zdecydowanie nie, a koszty niewprowadzenia regulacji antykorupcyjnych są z pewnością o wiele dalej idące niż koszty ich wprowadzenia. Dodatkowo, jak wynika z doświadczenia, wprowadzenie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych usprawnia funkcjonowanie firmy. W celu wyjaśnienia mechanizmów z tym związanych należy zacząć od samego początku, tj. od audytu.

Wprowadzenie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych, jak wskazano we wstępie, ma w założeniu przeciwdziałać negatywnym zjawiskom, które mogą występować w firmie. Jednakże w pierwszej kolejności należy te zjawiska zdiagnozować. W zależności bowiem od specyfiki i rodzaju prowadzonej działalności, różnie kształtują się obszary, które potencjalnie generują największe ryzyko korupcyjne. Najlepszą metodą na poznanie najsłabszych punktów przedsiębiorstwa jest przeprowadzenie audytu. Można to zrobić własnymi siłami, ale zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest powierzenie tego zewnętrznym specjalistom, którzy będą w stanie „na chłodno” ocenić, jakie sektory są narażone na najbardziej korupcjogenne działania. Ten pierwszy etap powinien obejmować w zasadzie każdy aspekt działalności, począwszy od analizy umów pracowniczych, po weryfikację zewnętrznych kontrahentów czy podwykonawców. Efektem takiego audytu z reguły jest tzw. mapa ryzyk korupcyjnych przedsiębiorstwa oraz raport szczegółowo diagnozujący wykryte problemy i niebezpieczeństwa. Jak już wskazano, czynniki wpływające na zwiększenie ryzyka wystąpienia zjawisk korupcyjnych mogą być rozmaite, od braku monitoringu w magazynie, po źle ukształtowaną strukturę przedsiębiorstwa, np. brak bezpośredniego raportowania do zarządu nieprawidłowości organizacyjnych itp.