Reforma sądownictwa a gospodarka
r.pr. dr Łukasz Bernatowicz, Izabela Kultys, Bernatowicz, Komorniczak, Mazur, Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi sp. p.
W procesie inwestycyjnym niezmiernie istotna jest stabilność prawa. Z danych opublikowanych przez Grant Thornton wynika, że w samym 2016 r. w Polsce w życie weszło prawie 32 tys. stron maszynopisu nowych aktów prawnych. To pokaźna liczba, która zdecydowanie nie wpływa pozytywnie na stabilność prawa i może skutecznie hamować rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Jest to widoczne w szczególności wśród zagranicznych przedsiębiorców, którzy wstrzymują się z inwestycjami, widząc, w jak szybkim tempie zmienia się obecnie polskie prawo i jak diametralne są te zmiany. Niejasność przepisów przekłada się na orzecznictwo polskich sądów, które już teraz muszą borykać się z nadmierną liczbą spraw na wokandzie. Należy pamiętać, że gros zadań sędziów polega nie na pracy orzeczniczej, co czysto administracyjnej i w tym zakresie należałoby położyć nacisk przy wprowadzaniu zmian. Z pewnością pozytywnie przełożyłoby się to na przyspieszenie spraw sądowych.
Przedsiębiorcy uwikłani w wieloletnie procesy nie są w stanie długofalowo planować inwestycji i rozwijać działalności. Właściciel firmy musi wiedzieć, że w przypadku naruszenia jego interesów (np. w sporze z kontrahentem) szybko uzyska ochronę prawną ze strony organów państwa. Obecnie polscy przedsiębiorcy nie mają takiej pewności.
Nie bez znaczenia pozostają także zmiany w przepisach normujących zasady dojścia do zawodu sędziego, które były głośno krytykowane przez środowiska prawnicze. Krytyce tej nie można odmówić słuszności. Obecnie obserwuje się podejmowanie działań zmierzających do upolitycznienia polskiego sądownictwa, a na to nie może być zgody. Jest to bowiem sprzeczne z jedną z naczelnych konstytucyjnych zasad – niezawisłości sędziów i niezależności sądów.
W związku z powyższym z całą stanowczością należy stwierdzić, że reforma sądownictwa ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców. Zmiany te powinny jednak koncentrować się na przyspieszeniu postępowania sądowego, choć obecnie wydaje się, że nie jest to priorytet polskiego ustawodawcy. Stabilna sytuacja w sądownictwie przekłada się na gospodarkę, ponieważ brak możliwości szybkiego uzyskania rozstrzygnięcia generuje, oprócz poświęconego czasu, dodatkowe koszty po stronie przedsiębiorców. W konsekwencji ogranicza to możliwości inwestycyjne i zmusza inwestorów do cięcia kosztów, w tym zmniejszania kadry.
Przedsiębiorcy muszą mieć poczucie, że uzyskają zagwarantowaną im konstytucyjnie ochronę prawną, a państwo nie będzie tworzyć dodatkowych barier dla prowadzonych inwestycji. Warto także wspierać wszelkiego rodzaju alternatywne metody rozwiązywania sporów (Alternative Dispute Resolution), jak np. mediacja czy arbitraż. Korzystanie z nich zmniejsza koszty i skraca okres oczekiwania na rozstrzygnięcie.
