Metody ustalania cen
Ceny sprzedaży produktów i usług określone przez przedsiębiorstwo zależą od wielu czynników, takich jak uwarunkowania rynkowe czy koszty wytworzenia produktów i usług w przedsiębiorstwie. Z jednej strony ceny są określone przez rynek i elastyczność cenową popytu, z drugiej strony powinny pokrywać ponoszone przez przedsiębiorstwo koszty oraz zapewniać minimalny wymagany poziom zysku.
W podejściu kosztowym można wyróżnić kilka metod określania cen. Należą do nich:
- metoda oparta na całkowitych kosztach powiększonych o zysk (metoda marży brutto, metoda marży netto),
- metoda oparta na kosztach zmiennych powiększonych o zysk (metoda marży na pokrycie),
- metody oparte na stopie zwrotu.
Wszystkie te metody, bazujące na wybranych elementach rachunku zysków i strat dla potrzeb rachunkowości zarządczej, prowadzą do tego samego wyniku. Różnią się przede wszystkim tym, że w celu wyliczenia wykorzystują inne parametry. Wybór metody zależy od tego, który parametr jest punktem wyjścia do ustalenia ceny (koszty całkowite, koszty produkcyjne, koszty zmienne czy stopa zwrotu z aktywów).
Metoda oparta na kosztach całkowitych powiększonych o zysk
Strategia ustalania ceny metodą kosztów całkowitych powiększonych o zysk wiąże się z dodaniem określonej marży do całkowitych kosztów wytworzenia produktu lub usługi. W metodzie marży brutto punktem wyjścia (parametrem) są całkowite koszty produkcyjne, natomiast w metodzie marży netto – koszty całkowite łączne.
Według metody marży brutto w pierwszej kolejności wyliczany jest współczynnik procentowy narzutu marży brutto w sposób następujący:
|
Narzut marży brutto (%) |
= |
pożądany zysk na sprzedaży + całkowite koszty sprzedaży i ogólnego zarządu |
× |
100% |
|
całkowite koszty produkcyjne |
Następnie określana jest cena sprzedaży jako jednostkowy koszt produkcyjny powiększony o wyliczony powyżej narzut na jednostkowy koszt produkcyjny:
Cena sprzedaży = jednostkowy koszt produkcyjny + (% narzut marży brutto x jednostkowy koszt produkcyjny)
Według metody marży netto w pierwszej kolejności wyliczany jest współczynnik procentowy narzutu marży netto w sposób następujący:
|
Narzut marży netto (%) |
= |
pożądany zysk na sprzedaży |
× |
100% |
|
całkowite koszty |
Później określana jest cena sprzedaży jako jednostkowy koszt całkowity powiększony o wyliczony powyżej narzut na jednostkowy koszt całkowity:
Cena sprzedaży = jednostkowy koszt całkowity + (% narzut marży netto x jednostkowy koszt całkowity)
Przykład 1.
Przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją jednorodnego wyrobu A wykazuje następujące pozycje kosztów:
|
Materiały bezpośrednie |
150 000 zł |
|
Robocizna bezpośrednia |
250 000 zł |
|
Stałe pośrednie koszty produkcji |
75 000 zł |
|
Koszty sprzedaży |
50 000 zł |
|
Koszty ogólnego zarządu |
35 000 zł |
Wyprodukowano 20 000 sztuk wyrobów. Przedsiębiorstwo przewiduje zysk na sprzedaży w wysokości 50 000 zł.
Należy ustalić cenę wyrobu A metodą marży brutto i marży netto.
1. Metoda marży brutto:
Całkowite koszty produkcyjne = 150 000 zł + 250 000 zł + 75 000 zł = 475 000 zł
|
Narzut marży brutto (%) |
= |
50 000 + 85 000 |
× |
100% = 28,42% |
|
475 000 |
Jednostkowy koszt produkcyjny = 475 000 zł : 20 000 szt. = 23,75 zł/szt.
Cena sprzedaży = 23,75 + (28,42% x 23,75) = 30,50 zł
2. Metoda marży netto:
Całkowite koszty = 150 000 zł + 250 000 zł + 75 000 zł + 50 000 zł + 35 000 zł = 560 000 zł
|
Narzut marży netto (%) |
= |
50 000 |
× |
100% = 8,93% |
|
560 000 |
Jednostkowy koszt całkowity = 560 000 zł : 20 000 szt. = 28,00 zł szt.
Cena sprzedaży = 28,00 + (8,93% x 28,00) = 30,50 zł
Jak zatem widać, obie metody prowadzą do uzyskania tego samego wyniku.
Metoda oparta na kosztach zmiennych powiększonych o zysk (metoda marży na pokrycie):
|
Narzut marży na pokrycie (%) |
= |
pożądany zysk na sprzedaży + koszty stałe |
× |
100% |
|
liczba produktów x jednostkowe koszty zmienne |
Cena sprzedaży = jednostkowy koszt zmienny + (% narzut marży brutto x jednostkowy koszt zmienny)
Przykład 2.
Na podstawie danych z przykładu 1.:
|
Materiały bezpośrednie |
150 000 zł |
|
Robocizna bezpośrednia |
250 000 zł |
|
Stałe pośrednie koszty produkcji |
75 000 zł |
|
Koszty sprzedaży (stałe) |
50 000 zł |
|
Koszty ogólnego zarządu (stałe) |
35 000 zł |
Wyprodukowano 20 000 sztuk wyrobów. Przedsiębiorstwo przewiduje zysk na sprzedaży w wysokości 50 000 zł.
Koszty zmienne = 150 000 zł + 250 000 zł = 400 000 zł
Jednostkowe koszty zmienne = 400 000 zł : 20 000 szt. = 20 zł/szt.
Koszty stałe = 75 000 zł + 50 000 zł + 35 000 zł = 160 000 zł
|
Narzut marży na pokrycie (%) |
= |
50 000 + 160 000 |
× |
100% = 52,5% |
|
20 000 x 20 |
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 70% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
