Strategie defensywne

Strategie defensywne (konsolidacji, odwrotu) polegają na obronie zajmowanych już pozycji, umacnianiu tych pozycji i czynieniu ich pewniejszymi (strategie ustabilizowanego wzrostu) albo też na wycofaniu się z rynku i wykorzystaniu wszelkich szans rynkowych, jakie jeszcze istnieją w danej branży. M.E. Porter proponuje następujące rodzaje takich strategii:
* strategia „lidera” (przywództwa w branży), która polega na tym, że firma zmierza do tego, aby być jedynym albo jednym z niewielu pozostałych w danej branży. Stara się uzyskać przywództwo nie poprzez inwestowanie, które jest ryzykowne, lecz poprzez nakłady w sferze cen, marketingu itp., prowadzące do zwiększenia jej udziału w zysku i szybkiego wycofania się z rynku innych firm. Mając pozycję dominującą, może zapewnić kontrolę nad procesem kurczenia się danej branży i uniknięcie destabilizacji konkurencji cenowej,
* strategia „niszy”, której celem jest wykrycie w kurczącej się branży segmentu, w którym popyt najprawdopodobniej utrzyma się na stałym poziomie lub będzie zanikał powoli, co pozwoli na odpowiednią stopę zwrotu zaangażowanego kapitału. Firma, opanowując ten segment, może wycofać się z innych segmentów danej branży, a także zastosować w tym segmencie strategię „lidera”,
* strategia „żniw” (zbierania plonów), która sprowadza się do maksymalizowania przychodów firmy, przy jednoczesnym obniżaniu wydatków na nowe inwestycje, badania, promocję produktów i wszystkie inne cele nieprowadzące w krótkim czasie do wzrostu przychodów. Najczęściej w jej ramach stosuje się takie działania taktyczne, jak: zmniejszenie liczby produkowanych modeli danego wyrobu, wykorzystywanych kanałów dystrybucji, rezygnacja z mało znaczących klientów, ograniczenie nierentownych usług itp.,
* strategia szybkiej dezinwestycji (wycofania się), która opiera się na przekonaniu, że firma może uratować większość swoich aktywów w danej branży, sprzedając je w okresie fazy schyłku, a nawet wcześniej. Odpowiednio wczesna sprzedaż umożliwia łatwiejsze znalezienie nabywców i uzyskanie korzystniejszej ceny. Swoje zobowiązania wobec klientów w zakresie dostaw gotowych wyrobów lub części może ona ulokować u swoich dotychczasowych konkurentów, nadal pozostających w danej dziedzinie produkcji.