Rachunek kosztów działań

Główna różnica polega na tym, że model ABC przewiduje zbieranie informacji dotyczących ponoszonych kosztów wg działań realizowanych w organizacji, a nie wg komórek organizacyjnych. ABC jest więc całkowicie odmienną metodą pomiaru i analizy kosztów produkcyjnych i nieprodukcyjnych, która umożliwia bardziej adekwatną i zasadną alokację kosztów do obiektów kosztowych (produkowanych wyrobów, świadczonych usług). Model ABC pozwala na powiązanie procesu zużycia zasobów firmy z realizowanymi działaniami, a następnie działań z obiektami kosztowymi na podstawie stopnia ich zużycia. Służy do dostarczenia informacji przydatnych w procesie planowania, zarządzania, kontroli i kierowania przedsiębiorstwem w celu doskonalenia procesów, poprawy jakości produktów i usług, eliminowania strat produkcyjnych i nieprodukcyjnych oraz osiągania operacyjnych i strategicznych celów organizacji. Niewątpliwie jest to dużo bardziej pomocne narzędzie w zarządzaniu przedsiębiorstwem niż tradycyjne metody alokacji kosztów.

W świetle rachunku kosztów działań najważniejszym elementem każdej organizacji są wykonywane działania (aktywności), które dla potrzeb modelu ABC powinny być wyodrębnione i monitorowane (jest to jeden z najtrudniejszych elementów procesu wdrażania modelu ABC w organizacji). Jak bowiem wskazuje sama nazwa, koszty są tu powiązane z aktywnościami, natomiast produkty/usługi nie stanowią bezpośredniej przyczyny powstawania kosztów, mimo że w celu ich wytworzenia zużywa się zasoby.

Model ABC a „tradycyjny” rachunek kosztów

Koszty są ponoszone w związku z wykonywaniem określonych działań, które w dalszej kolejności alokuje się do wytwarzanych produktów bądź realizowanych usług (tzw. obiektów kosztowych). Na rys. 1 zaprezentowano sposób „rozumowania” stosowany w modelu ABC. W „tradycyjnych” modelach kosztowych brakuje elementu wyodrębnienia działań realizowanych w organizacji i identyfikacji nośników kosztów (rys. 2).