Co nowego w podatkach w 2024 r.?
W ostatnich latach podatnicy mieli trudności z nadążaniem za natłokiem nowych lub planowanych do wprowadzenia przepisów podatkowych. Rok 2024 nie będzie wyjątkiem. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych zmian i wyzwań podatkowych, które czekają podatników w 2024 roku.
W ostatnich latach podatnicy mieli trudności z nadążaniem za natłokiem nowych lub planowanych do wprowadzenia przepisów podatkowych. Rok 2024 nie będzie wyjątkiem. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych zmian i wyzwań podatkowych, które czekają podatników w 2024 roku.
Niewątpliwie największą i najbardziej istotną zmianą w 2024 miało być wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) w formie obligatoryjnej od 1 lipca 2024 roku. Niemniej jednak Ministerstwo Finansów w dniu 19 stycznia 2024 roku poinformowało o zmianie decyzji i konieczności przesunięcia systemu KSeF. Według informacji od Ministerstwa Finansów – zdiagnozowano błędy, które uniemożliwiają wprowadzenie obligatoryjnego KSeF w zakładanym wcześniej terminie. Dlatego podjęta została decyzja o przeprowadzeniu zewnętrznego audytu informatycznego i przesunięciu terminu wdrożenia obowiązkowego KSeF. System ten ostatecznie nie wejdzie w życie w 2024 roku, a wyniki audytu będą stanowiły podstawę do wskazania nowego terminu wdrożenia tego rozwiązania. KSeF dalej pozostaje priorytetem dla Ministerstwa Finansów, gdyż głównym celem wprowadzenia rozwiązania jest uproszczenie i zautomatyzowanie procesów związanych z fakturowaniem, a także zwiększenie efektywności administracji podatkowej i walka z oszustwami podatkowymi.
Obowiązek płacenia podatku minimalnego
Obecny rok będzie przede wszystkim pierwszym rokiem podatkowym, w którym pewne podmioty będą zobowiązane do zapłacenia podatku minimalnego. Nowe zasady opodatkowania obejmą spółki, które wykazują straty z działalności operacyjnej lub osiągają niską rentowność. Warto zauważyć, że w kontekście podatku minimalnego, wynik podatkowy będzie obliczany na odrębnych zasadach niż w przypadku „klasycznego CIT". Na przykład, w ramach takiej kalkulacji można wyłączyć pewne pozycje kosztowe. W rezultacie, nie każda strata wykazana w deklaracji CIT-8 skutkować będzie koniecznością zapłaty podatku minimalnego.
Ponadto, ustawodawca przewidział obszerny katalog wyłączeń z podatku minimalnego. Do zwolnionych z tego podatku będą należeć m.in. mali podatnicy CIT, spółki rozpoczynające nową działalność gospodarczą, raportujące stratę jedynie przejściowo, a także podmioty charakteryzujące się niską rentownością ze względu na specyfikę swojej branży.
Mimo że termin płatności nowego podatku może wydawać się jeszcze odległy, warto z góry przyjrzeć się nowym przepisom, aby ocenić możliwość oraz potencjalną wysokość opodatkowania. Należy pamiętać, że podatek minimalny będzie obliczany niezależnie od standardowego CIT, co może wymagać opracowania nowych narzędzi do rozliczeń.
Podatek minimalny stanowi kolejną formę opodatkowania podatkiem CIT. Jego celem jest objęcie podmiotów, które nie wykazują dochodu lub osiągają go na poziomie minimalnym bez uzasadnionej przyczyny. W praktyce, nowy podatek może dotyczyć większości spółek, które raportują stratę z działalności operacyjnej.
Definicja minimalnego podatku dochodowego
Nowe zasady opodatkowania mają zasadniczo ustalić minimalny poziom podatku do zapłaty w danym roku przez określone grupy podatników. Wprowadzanie tego rodzaju danin zwykle wynika z potrzeby uszczelnienia systemu podatkowego i zapobieżenia praktykom optymalizacyjnym. Podobnie polski ustawodawca uzasadnia potrzebę wprowadzenia nowej formy opodatkowania podatkiem CIT. Minimalny podatek dochodowy ma na celu ograniczenie sytuacji, w których duże spółki, mimo osiągania znacznych obrotów, regularnie raportują niski dochód lub straty. Z tego powodu podatek minimalny jest często nazywany „podatkiem od spółek" lub „podatkiem od straty i niskich dochodów".
Podatek minimalny został wprowadzony do ustawy CIT z dniem 1 stycznia 2022 roku, natomiast z uwagi na sytuację polityczno-gospodarczą ustawodawca zawiesił obowiązywanie nowych regulacji do 31 grudnia 2023 roku.
Jest jednak wyjątek dotyczący podatników, którzy mają rok podatkowy inny niż rok kalendarzowy. Jeśli rok podatkowy rozpoczął się przed 1 stycznia 2024 roku i zakończy się po 31 grudnia 2024 roku, to stosowanie nowych przepisów będzie zawieszone do zakończenia tego konkretnego roku podatkowego.
Regulacje dotyczące podatku minimalnego zostały wprowadzone do art. 24ca ustawy CIT nowelizacją Polski Ład. Co istotne, jeszcze w okresie zawieszenia ustawodawca doprecyzował i zmodyfikował nowe przepisy. Nowelizacja poszerzyła m.in. zakres podmiotów wyłączonych z obowiązku liczenia podatku minimalnego, jak również wprowadziła uproszczenia przy kalkulacji podatku.
W praktyce podatkowi minimalnemu podlegać będą:
- spółki, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, a także pod pewnymi warunkami spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne);
- podatkowe grupy kapitałowe (PGK);
- nie wszyscy podatnicy CIT będą więc objęci podatkiem minimalnym. Takie opodatkowanie w zasadzie nie będzie dotyczyło podmiotów, które nie mają statusu spółki w rozumieniu Ustawy CIT i funkcjonują w oparciu o tzw. odrębne ustawy (np. spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, czy SPZOZ).
Nierezydenci posiadający zagraniczny zakład (permanent establishment / PE) w Polsce, będą zobowiązani do oceny podlegania podatkowi minimalnemu. Nowa forma opodatkowania może ich dotyczyć w zakresie, w jakim przychody i straty związane są z działalnością takiego zakładu. Dla przedsiębiorców zagranicznych kluczowe będzie zatem ponowne zbadanie charakteru prowadzonej działalności w Polsce.
Warto zauważyć, że należenie do powyższej grupy podmiotów nieautomatycznie skutkuje koniecznością zapłaty podatku minimalnego. Wymagane będzie dokładne ustalenie wyniku podatkowego danego podmiotu.
Dyrektywa SUP – nowe obowiązki i opłaty dotyczące produktów z tworzyw sztucznych
Od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje nowa opłata dla podmiotów prowadzących działalność handlową lub gastronomiczną. Będą oni musieli pobierać opłatę od swoich konsumentów (tzw. użytkowników końcowych) przy wydawaniu napojów i żywności w jednorazowych kubkach lub pojemnikach z tworzyw sztucznych. Dodatkowo od 1 lipca 2024 roku konieczne będzie zapewnienie konsumentowi dostępności alternatywnego opakowania. Taką opłatę będzie musiał pobrać również przedsiębiorca oferujący napoje lub żywność w maszynach vendingowych. Nowa danina nie będzie dotyczyła jednak sprzedaży artykułów spożywczych zapakowanych w pojemniki z tworzyw sztucznych fabrycznie.
Część przedsiębiorców będzie zobowiązana od 1 stycznia 2024 roku uiszczać opłaty roczne, mające pokryć koszty zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Nowa danina obejmie podmioty wprowadzające do obrotu takie produkty, jak m.in.:
- pojemniki na żywność do bezpośredniego spożycia na miejscu lub na wynos, paczki i owijki na żywność, pojemniki na napoje o pojemności do 3 litrów, kubki na napoje i ich pokrywki oraz wieczka, czy lekkie torby na zakupy;
- chusteczki nawilżane i balony;
- wyroby tytoniowe i filtry zawierające tworzywa sztuczne.
Dodatkowo, od przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, takie jak wyroby tytoniowe i filtry zawierające tworzywa sztuczne, chusteczki nawilżane, balony dla konsumentów, lekkie torby z tworzyw sztucznych, podpaski higieniczne, tampony oraz aplikatory do tamponów; narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne, będzie pobierana opłata na finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych.
Przedsiębiorcy objęci powyższymi opłatami zostaną obciążeni dodatkowymi obowiązkami ewidencyjnymi i sprawozdawczymi.
Elektroniczne składanie wniosków o wydanie WIS, WIA i WIP
Od 1 stycznia 2024 roku istnieje możliwość składania elektronicznych wniosków o wydanie wiążących informacji stawkowych (WIS), wniosków o wydanie wiążących informacji akcyzowych (WIA) oraz wniosków o wydanie wiążących informacji o pochodzeniu (WIP). Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wraz z początkiem roku w serwisie e-Urząd Skarbowy oraz na portalu PUESC dostępne są nowe funkcje, które umożliwią przesyłanie wniosków o wydanie wiążących informacji (WIS, WIA i WIP), a także innych dokumentów związanych z sprawami o wydanie wiążących informacji.
Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów, od 1 stycznia 2024 roku wnioski te można składać wyłącznie w formie elektronicznej, zgodnie z przepisami ustawy z 16 czerwca 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Wnioski o wydanie WIS będą składane w serwisie e-Urząd Skarbowy, zaś wnioski o wydanie WIA i WIP na portalu PUESC. W związku z konsolidacją wydawania wiążących informacji podatkowych i celnych, od 1 lipca 2023 roku wszystkie wiążące informacje wydaje dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).
Obowiązek prowadzenia ewidencji płatności transgranicznych
1 stycznia 2024 roku weszła w życie ustawa z 14 kwietnia 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy nakładają dodatkowe obowiązki w zakresie raportowania płatności transgranicznych na banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, instytucje kredytowe, instytucje płatnicze oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK). Obowiązek ten dotyczy prowadzenia ewidencji płatności i płatności transgranicznych w przypadku świadczonych usług płatniczych, gdy podmioty te zrealizują więcej niż 25 płatności transgranicznych na rzecz tego samego adresata w ciągu kwartału.
Prowadzenie ewidencji płatności transgranicznych będzie odbywać się w formie elektronicznej. Nowe przepisy mają na celu zwalczanie oszustw podatkowych w sektorze e-commerce, ale jednocześnie nie nakładają dodatkowych obowiązków ani na płatników, ani na odbiorców płatności.
Zmiany w amortyzacji środków trwałych zakupionych m.in. z dotacji, subwencji i dopłat
Od 1 stycznia 2024 roku, zgodnie z ustawą z dnia 13 lipca 2023 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, zostaną dodane nowe przepisy do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)–art. 21 ust. 42a oraz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT)–art. 17 ust. 1g.
Nowe przepisy pozwolą na amortyzowanie środków trwałych zakupionych z wykorzystaniem dotacji, subwencji i dopłat, o ile nie zostało zastosowane zwolnienie z podatku od dochodów osób fizycznych w odniesieniu do nieodpłatnych świadczeń, które sfinansowały zakup tych środków trwałych.
Podatnicy będą mieli możliwość niewprowadzania zwolnień, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 21, 47 i 48 ustawy o CIT oraz w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT, pod warunkiem złożenia w terminie do złożenia rocznej deklaracji podatkowej oświadczenia o rezygnacji ze stosowania tych zwolnień właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.
W związku z rezygnacją ze zwolnienia ci podatnicy nie będą stosować wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 48 i 58 ustawy o CIT i art. art. 23 ust. 1 pkt 45 i 56 ustawy o PIT – będą mogli oni dokonywać odpisów amortyzacyjnych środków trwałych sfinansowanych z wcześniej wspomnianych świadczeń. Finalnie, wybór rezygnacji ze zwolnienia i uwzględnienie odpisów amortyzacyjnych jako kosztów uzyskania przychodu doprowadzi ostatecznie do takiego samego efektu, jak w przypadku zastosowania zwolnienia i nieuwzględnienia odpisów amortyzacyjnych. Niemniej jednak, na początku, rezygnacja ze zwolnienia oznaczać będzie konieczność rozpoznania przychodu podatkowego, który będzie mogło zrównoważyć uwzględnienie odpisów amortyzacyjnych w późniejszym okresie.
Zastosowanie nowego uprawnienia może być przykładowo korzystne w przypadku, gdy podatnikowi w danym roku upływa termin odliczenia strat z lat ubiegłych oraz jeśli nie ma on wystarczająco wysokiego dochodu pozwalającego na odliczenie tych strat.
