Zarządzanie ryzykiem i zmianą w przedsiębiorstwie
Niepewność i ryzyko to zjawiska nieodłącznie towarzyszące działalności gospodarczej. Są one odzwierciedleniem wpływu rozmaitych zagrożeń na podjętą działalność biznesową. Przeciwdziałanie tym zagrożeniom stanowi świadome zarządzanie ryzykiem. Każdy nowy pomysł, nowa działalność czy nowe przedsięwzięcie związane są nierozerwalnie z ryzykiem, które ma decydujący wpływ na możliwość odniesienia sukcesu. Ryzyko można odnieść również do jednostek już działających na rynku. Istnienie ryzyka nie musi, a wręcz nie powinno, stanowić bariery do podejmowania wyzwań gospodarczych. Sukces odnoszą ci, którzy je podejmują i potrafią nim zarządzać.
Ryzyko można zdefiniować jako pewne odchylenie od spodziewanego efektu, przy czym może ono mieć charakter pozytywny i negatywny. Z założenia najczęściej klasyfikujemy je jako zjawisko negatywne, jednak może ono mieć charakter pozytywny i wówczas jest jak najbardziej pożądane. Ryzyko o charakterze negatywnym może natomiast doprowadzić do wystąpienia straty w firmie. Jest ono na tyle istotne, że art. 49 ustawy o rachunkowości nakazuje, żeby sprawozdanie z działalności jednostki obejmowało istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń1.
Ze względu na dynamikę czynników, od których zależy efektywność działania podmiotu we współczesnym świecie, wzrasta zainteresowanie teoriami działania w warunkach zagrożeń, wskazującymi sposoby ograniczenia niepewności bądź redukowania ryzyka. Tym, co różni ryzyko od niepewności, jest możliwość oszacowania go zarówno z perspektywy prawdopodobieństwa wystąpienia, jak również skali wynikających skutków zagrożeń oraz szans. Aby nie popełniać błędów w zakresie kontroli ryzyka, zwróćmy uwagę na przytoczony niżej fragment:
Obecnie zmienność i złożoność otoczenia, a zatem niepewność i ryzyko determinują procesy decyzyjne. Z tychże powodów zagadnienie zarządzania ryzykiem, czyli kontrola czynników tworzących kontekst podejmowanych decyzji w przedsiębiorstwie, zawierających z reguły elementy niepewności i ryzyka, staje się dla menedżerów i udziałowców swoistym nakazem.
W sytuacji recesji w gospodarce narodowej przedsiębiorstwa stają w obliczu trudnych decyzji, którym towarzyszą często błędy w zarządzaniu.
Do nich należą m.in.:
- decyzje o alokacji środków stojące w sprzeczności z polityką i kulturą firmy,
- cięcie wszystkich kosztów jak leci, zamiast podejmowania ukierunkowanych i wymiernych działań,
- szybkie posunięcia, które chronią płynność gotówkową, lecz narażają na ryzyko udziałowców,
- redukcja wydatków na marketing, promocję marki i rozwój nowych produktów,
- w czasach kryzysowych oszczędzanie na szkoleniach dla pracowników,
- poświęcanie zbyt małej uwagi dostawcom i dystrybutorom2.
Każda zmiana niesie ze sobą nie tylko szanse, ale i ryzyko. Zarządzanie ryzykiem jest procesem, który podlega zmianom w czasie. Nie jest możliwe ustalenie z góry raz określonego schematu dotyczącego zarządzania ryzykiem, który obowiązywałby w każdej sytuacji w trakcie podejmowania i wdrażania decyzji gospodarczych. Powtarzalność procedur nie oznacza, że działania na poszczególnych etapach będą identyczne. Pomocne mogą być metody statystyczne, które w połączeniu ze znajomością instrumentów finansowych umożliwiających kontrolę ryzyka, pozwalają podjąć skuteczne działania zapobiegawcze. Należy także wspomnieć o dokumentach COSO z 1992 r. i COSO II z 2004 r. Pierwszy z nich, nie do końca spełnił swoje zadanie, drugi dotyczy zarządzania ryzykiem korporacyjnym.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 77% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
