Gdzie jest ograniczenie? Usprawnienie przedsiębiorstwa według Teorii Ograniczeń

Zgodnie z teorią ograniczeń, każda organizacja ma co najmniej jedno ograniczenie, które ostatecznie limituje poziom osiąganych przez nią rezultatów. Ograniczenie może być fizyczne, w formie np. wąskiego gardła na produkcji lub wirtualne, w postaci stosowanych szkodliwych zasad lub procedur. Jaki jest klucz do identyfikacji tych ograniczeń w poszczególnych obszarach działalności firmy?

CiRZ_3_2019_12.jpg

Około 15 lat temu zetknąłem się z książką, która zmieniła moje życie. Po jej przeczytaniu zdecydowałem, że, podobnie jak jej bohater, zajmę się usprawnianiem przedsiębiorstw wykorzystując logikę podejścia systemowego, zwaną teorią ograniczeń. Tą książką była „The Goal” Eliahu Goldratta, wydana w Polsce pod tytułem „Cel – doskonałość w produkcji”. Podsumowując w kilku słowach filozofię i praktykę teorii ograniczeń: każda organizacja ma co najmniej jedno ograniczenie (najczęściej w określonym czasie jedno główne), które ostatecznie limituje poziom osiąganych przez nią rezultatów. Ograniczenie może być fizyczne, w formie np. wąskiego gardła na produkcji lub wirtualne (jednak bardzo realne) w postaci stosowanych szkodliwych zasad lub procedur.

Aby uruchomić proces usprawnienia i ciągłego doskonalenia organizacji powinniśmy działać zgodnie z pięcioma krokami koncentracji:

  1. Zidentyfikuj ograniczenie.

    Aby podjąć skuteczne działania usprawniające musimy rozpoznać, co najbardziej ogranicza tempo przepływu zleceń (a tym samym pieniędzy) przez nasze przedsiębiorstwo. Tym punktem szczegółowo zajmę się w dalszej części artykułu.

  2. Zdecyduj jak maksymalnie wyeksploatować ograniczenie.

    Każda minuta stracona na wąskim gardle jest stratą dla całego systemu. Ten etap skupia działania na tym, żeby:

    1. ograniczenie pracowało efektywnie przez cały dostępny czas – wprowadzamy następujące rozwiązania: ustawiamy kontrolę jakości przed wąskim gardłem, tak aby przetwarzało ono tylko elementy dobrej jakości, ograniczamy liczbę przerw (np. przerwa śniadaniowa i przejścia między zmianami na biegu maszyny), stosujemy narzędzia Lean Manufacturing i SixSigma, takie jak szybkie przezbrojenia (SMED), poprawa organizacji na stanowisku pracy (5S), statystyczna kontrola procesu itd., oraz
    2. aby każda minuta pracy ograniczenia generowała jak największą ilość pieniędzy (ten aspekt opisałem w artykule „Jak zwiększyć zysk dzięki rachunkowości przerobowej” „Finanse i Controlling” 60/2018).
  3. Zsynchronizuj i podporządkuj organizację eksploatacji ograniczenia.

    Najmniej intuicyjny krok w usprawnieniu. Musimy zapewnić, aby pozostałe procesy, działania i zasoby (które nie są ograniczeniami) pracowały w sposób, który zapewni:

    1. ciągłą i efektywną pracę ograniczenia – np. awarie na tym zasobie mają pierwszeństwo w naprawie, pracownicy z innych obszarów wspomagają pracę, przejmują część obowiązków itd.;
    2. że nie wykonują one więcej pracy niż jest potrzebne na ograniczeniu – produkują w rytmie pracy ograniczenia (synchronizacja), tylko tyle, by zapewnić mu stałą pracę i nie więcej (unikanie nadprodukcji dla ograniczenia kosztów).
  4. Wywinduj (wzmocnij) wydajność ograniczenia.

    Na tym etapie podejmujemy wszystkie możliwe kroki, aby pozbyć się ograniczenia z aktualnego miejsca poprzez poniesienie dodatkowych kosztów. Zatrudniamy dodatkowych pracowników, dokupujemy maszyny i urządzenia, stosujemy outsourcing itd.

    Uwaga! Jest to najczęściej stosowany (błędnie) przez przedsiębiorców krok usprawnienia, zaraz po tym jak rozpoznają, gdzie znajduje się wąskie gardło. Pomijane są krok drugi i trzeci, które w wielu przypadkach pozwalają na przełamanie ograniczenia bez ponoszenia kosztów!

  5. Jeśli w którymś z powyższych kroków ograniczenie się przeniosło, wróć do punktu 1.

    Przełamanie ograniczenia nie znaczy, że pozbyliśmy się problemu. Pojawia się kolejne ograniczenie, dlatego powinniśmy powrócić do punktu pierwszego i powtórzyć cały proces usprawnienia.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 69% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.