Czy „model estoński” może być remedium na opodatkowanie CIT spółek komandytowych?

Przedstawicielom resortu finansów udało się przeprowadzić przez trzy czytania sejmowe wiele poprawek do ustaw podatkowych. Wprowadzono m.in. nowe obowiązki dla tak zwanych spółek nieruchomościowych, ograniczono możliwość rozliczania straty podatkowej, rozszerzono obowiązek dokumentowania cen transferowych, jak też wprowadzono cały pakiet rozwiązań antycovidowych.

Niemniej, najbardziej kontrowersyjną zmianą jest uznanie spółek komandytowych za podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Do tej pory, spółka komandytowa, tak jak spółka jawna czy partnerska, nie były uznawane za podatników podatku dochodowego – jako tak zwane spółki transparentne (przejrzyste) podatkowo. Podatnikami podatku dochodowego w takim przypadku byli wspólnicy spółki osobowej (podatnicy PIT – jeśli wspólnikami były osoby fizyczne, albo też podatnicy CIT – w przypadku spółek kapitałowych). Jedynie na marginesie wskazać należy, iż spółki osobowe do tej pory nie były podatnikami podatku dochodowego, natomiast są podatnikami podatku od towarów i usług.

Wejście w życie nowych regulacji

W myśl znowelizowanego przepisu art. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1406), przepisy ustawy mają również zastosowanie do spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Ustawa nowelizująca przewiduje dość nowatorskie rozwiązanie, zgodnie z którym spółka komandytowa może postanowić, że nowe regulacje stosować się będą do niej oraz przychodów i kosztów związanych z uczestnictwem w jej zyskach od 1 maja 2021 r.

Rozwiązanie, w którym uzyskanie statusu podatnika CIT następuje w trakcie roku kalendarzowego powoduje wiele komplikacji natury technicznej. Dlatego też ustawodawca przewidział, że w przypadku, gdy ostatni dzień roku obrotowego spółki komandytowej przypada w okresie od 31 grudnia 2020 r. do 31 marca 2021 r., spółka ta może nie zamykać ksiąg rachunkowych na ten dzień i kontynuować rok obrotowy do 30 kwietnia 2021 r.

W takiej sytuacji, w przypadku, gdy rok obrachunkowy spółki komandytowej będzie zbieżny z rokiem kalendarzowym oraz podjęcia decyzji o wejściu do grupy podatników CIT od 1 maja 2021 r., rok obrachunkowy takiej spółki ulegnie przedłużeniu do 16 miesięcy.

Niestety, przeprocesowane regulacje nie wskazują, w jakiej formie spółka winna „postanowić” o odroczeniu wobec niej stosowania nowych przepisów. Nadto, ustawa nie przewiduje jakiejkolwiek formy informowania właściwego organu podatkowego o wyborze tej opcji. Wydaje się więc, że jedynym rozsądnym rozwiązaniem będzie podjęcie uchwały przez wspólników spółki komandytowej o wyborze odroczenia wejścia w stosunku do niej nowych regulacji. Z drugiej zaś strony, organ podatkowy jedynie w wyniku weryfikacji zaliczek na podatek dochodowy wspólników, bądź też samej spółki, będzie mógł wnioskować o podjętych krokach.

Podwójne opodatkowanie i dostępne zwolnienia

W rezultacie, dochód generowany przez działalność spółki komandytowej – obecnie przypisywany proporcjonalnie każdemu wspólnikowi osobno, będzie opodatkowany już na etapie samej spółki. Dodatkowo – dochód „transferowany” do wspólników będzie podlegał – ponownie – opodatkowaniu, na zasadach analogicznych do przychodów dywidendowych. Nadanie więc spółce komandytowej statusu podatnika CIT w oczywisty sposób wpłynie na wysokość efektywnej stopy podatkowej, analizowanej z perspektywy wspólnika i spółki komandytowej (przy opodatkowaniu spółki komandytowej podstawową stawką 19%, łączna stopa podatkowa wyniesie blisko 35%).