Umowa przedwstępna sprzedaży udziałów

Umowa sprzedaży udziałów może być poprzedzona podpisaniem umowy przedwstępnej, dzięki której zyskujemy gwarancję zawarcia w przyszłości umowy końcowej, ostatecznej. Strony w takiej umowie muszą określić istotne elementy przyszłej umowy sprzedaży. Mogą też domagać się spełnienia określonych warunków, żeby doszło do jej finalnego zawarcia. Na jakie elementy zwrócić uwagę przy zawieraniu takiej umowy, jakie są konsekwencje niewykonania umowy przedwstępnej i jak odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy – o tym w dalszej części artykułu.

Umowa przedwstępna

Zgodnie z art. 389 § 1 k.c. umowa przedwstępna to umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej¹. Tak więc tego typu umowa jest instrumentem prawnym, którym strony mogą się posłużyć w fazie przygotowania kontraktu. Nie jest sposobem zawarcia umowy, ponieważ sama jest umową obligacyjną. Jednak znajduje zastosowanie w procesie kontraktowania w sytuacji, kiedy strony chcą zawrzeć umowę, lecz odsuwają w czasie ten fakt. Czynią to z określonych względów (faktycznych lub prawnych), jednak innych niż brak konsensu co do istotnych postanowień umowy. Przyczyną odstąpienia od zawarcia umowy właściwej i posłużenia się umową przedwstępną jest zazwyczaj konieczność doprecyzowania treści umowy w zakresie elementów nieistotnych (np. podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników wyrażające zgodę na zbycie udziałów – o czym w dalszej części artykułu, uzyskanie kredytu na zapłatę ceny za udziały) albo uwarunkowanie zewnętrzne w stosunku do treści zobowiązania (zawarcie umowy definitywnej jest w danej chwili niemożliwe prawnie albo niedogodne dla stron, np. z przyczyn ekonomicznych). Zamiarem stron jest zapewnienie zawarcia umowy w przyszłości przez przyznanie jednej lub obu stronom stosunku uprawnienia do żądania zawarcia kontraktu przyrzekanego.

W fazie przygotowania umowy często dochodzi między stronami do różnych czynności, których charakter prawny nie zawsze jest łatwy do ustalenia (porozumienia negocjacyjne, listy intencyjne, umowy ramowe itp.). Należy wówczas uznać, że – jeżeli przesłanki ważności umowy przedwstępnej są zachowane – istnieje obowiązek zawarcia oznaczonej umowy określony w przepisie art. 389 § 2 k.c².