Plan roczny podstawowym kryterium oceny i kontroli działalności przedsiębiorstwa

Problem: Jednym z warunków prawidłowego funkcjonowania komórki controllingu jest dobór odpowiednich kryteriów stanowiących podstawę dokonywanych przez tę komórkę ocen i analiz. Kluczową rolę wśród tych kryteriów odgrywa przyjęty przez przedsiębiorstwo na dany rok obrotowy plan działalności, w tym zwłaszcza zawarte w tym planie wskaźniki ekonomiczno-finansowe. Ta szczególna rola tego kryterium wynika stąd, że dotyczy ono każdego bez wyjątku podmiotu gospodarczego, bez względu na jego wielkość, przynależność branżową, formę organizacyjno-prawną itd. Inaczej mówiąc, jest to kryterium o charakterze uniwersalnym. Od razu jednak pojawia się tu bardzo istotny dla komórek controllingu problem polegający na tym, iż wiele podmiotów gospodarczych nie sporządza rocznych planów działalności, co siłą rzeczy utrudnia czy wręcz uniemożliwia prowadzenie przez tę komórkę odpowiednich badań i analiz. Dotyczy to również tych przypadków, w których formalnie plan działalności jest opracowywany, tyle tylko, że zawarte w nim wskaźniki przyjmowane są w sposób całkowicie dowolny („z sufitu”) i w związku z tym jakiekolwiek oceny stopnia realizacji takiego pseudoplanu są właściwie bezprzedmiotowe. Nasuwają się w związku z tym fundamentalne pytania: Czy taki stan (brak planu czy też opracowywanie planów o niskim stopniu wiarygodności) stanowi poważne uchybienie świadczące o słabościach występujących w działalności przedsiębiorstwa? Czy kwestia ta w ostatecznym rachunku jest mało istotna i można spokojnie nad nią przejść do porządku dziennego?