Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego w 2017 roku

Jakie nowości znajdziemy w Kodeksie postępowania administracyjnego?

1. Mediacja (nowe art. 96-96 k.p.a.)
   • w toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeśli charakter sprawy na to pozwala;
   • mediacja jest dobrowolna;
   • celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważanie okoliczności zarówno faktycznych i prawnych, dążących do wydania decyzji bądź zawarcia ugody;
   • uczestnikami mogą być strony postępowania oraz organ prowadzący postępowanie;
   • strony muszą wyrazić zgodę na przeprowadzenie mediacji i wybrać mediatora w terminie 14 dni od zawiadomienia o możliwości przeprowadzenia mediacji, w innym przypadku mediacja nie zostanie przeprowadzona;
   • skierowanie sprawy na mediacje oznacza odroczenie rozpatrzenia sprawy na okres do dwóch miesięcy, który może zostać odroczony na zgodny wniosek stron na nie dłużej niż miesiąc;
   • mediator w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia o skierowaniu na mediację zapoznaje się z aktami sprawy;
   • mediacja nie jest jawna, a uczestnicy są obowiązani zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedzieli się podczas mediacji;
   • koszty wynagrodzenia i zwrotu wydatków mediacji pokrywa organ administracji publicznej, a w przypadku zawarcia ugody – strony w równych częściach;
   • mediator sporządza protokół z mediacji i przekazuje go zarówno organowi, jak wszystkim stronom biorącym udział w postępowaniu.
2. Milczące załatwienie sprawy (nowe art. 122a-g k.p.a.
   • sprawę uważa się za załatwioną milcząco w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania do właściwego organu administracji publicznej, ten nie wyda decyzji bądź postanowienia kończącego postępowania lub nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji;
   • milczące załatwienie sprawy następuje w dniu następnym po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wydania decyzji bądź postanowienia lub upływa termin na wniesienie sprzeciwu;
   • gdy podanie wymaga doprecyzowania treści żądania, termin biegnie od dnia uzupełnienia braków;
   • w przypadku milczącego załatwienia sprawy, w aktach sprawy zamieszcza się adnotację wskazując treść rozstrzygnięcia i podstawę prawną;
   • na wniosek strony organ wydaje w drodze postanowienia zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy, na które przysługuje zażalenie.
3. Zrzeczenie się odwołania (nowy art. 127a k.p.a.)
   • w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona ma prawo zrzec się do wniesienia odwołania w stosunku do organu administracji publicznej;
   • w dniu doręczenia organowi zrzeczenia się odwołania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna.
4. Postępowanie uproszczone (nowe art. 163b-g k.p.a.)
   • organ administracji publicznej załatwia sprawę w postępowaniu uproszczonym w przypadku, kiedy przepis szczególny tak stanowi;
   • postępowanie uproszczone może dotyczyć interesu prawnego bądź obowiązku jednej strony;
   • w postępowaniu uproszczonym zastosowanie mają przepisy stanowiące o milczącym załatwieniu sprawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej;
   • strona może wnieść podanie za pomocą urzędowego formularza;
   • w przypadku pojawienia się nowych okoliczności powołanych przez stronę, które wiążą się z przedłużeniem postępowania, organ prowadzi postępowania z pominięciem przepisów niniejszego rozdziału, niezwłocznie informując o tym stronę;
   • postępowanie dowodowe jest ograniczone do dowodów zgłoszonych przez stronę oraz danych, którymi dysponuje organ prowadzący postępowanie;
   • uzasadnienie może ograniczać się tylko do wskazania faktów, które zostały uznane za udowodnione wraz z podstawą prawną;
   • postanowienie zakończone postępowaniem uproszczonym można zaskarżyć w odwołaniu od decyzji (z wyjątkiem postanowień po wydaniu decyzji, postanowień o zawieszeniu lub odmowie podjęcia zawieszonego postępowania).
5. Administracyjne kary pieniężne (nowe art. 189a-k k.p.a.)
   • w przypadku uregulowania w przepisach odrębnych:
     • przesłanek wymiaru administracyjnej kary pieniężnej,
     • odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej lub udzielenia pouczenia,
     • terminów przedawnienia nakładania administracyjnej kary pieniężnej,
     • terminów przedawnienia egzekucji administracyjnej kary pieniężnej,
     • odsetek od zaległej administracyjnej kary pieniężnej,
     • udzielania ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej – przepisów niniejszego działu nie stosuje się.
   • definicję administracyjnych kar pieniężnych zawiera art. 189b k.p.a., który stanowi, że jest to sankcja o charakterze pieniężnym, nakładana przez organ administracji publicznej, w drodze decyzji, w następstwie naruszenia prawa polegającego na niedopełnieniu obowiązku albo naruszeniu zakazu ciążącego na osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej;
   • niezwykle ważny zapis stanowi art. 189c k.p.a.: Jeżeli w czasie wydawania decyzji w sprawie administracyjnej kary pieniężnej obowiązuje ustawa inna niż w czasie naruszenia prawa, w następstwie którego ma być nałożona kara, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest ona względniejsza dla strony;
   • w sytuacji, gdy organ administracji publicznej wymierza administracyjną karę pieniężną bierze pod uwagę:
     • wagę i okoliczności naruszenia prawa,
     • częstotliwość niedopełnienia w przeszłości obowiązku bądź naruszania zakazu tego samego rodzaju co niedopełnienie obowiązku albo naruszenie zakazu, w następstwie którego ma być nałożona kara,
     • uprzednie ukarania za to samo zachowanie, za przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe,
     • stopień przyczynienia się strony do powstania naruszenia prawa,
     • wysokość korzyści, które strona osiągnęła,
     • warunki osobiste – w przypadku nakładania kary na osobę fizyczną.
   • organ administracji publicznej w drodze decyzji może odstąpić od nałożenia kary pieniężnej, gdy:
     • waga naruszenia prawa jest znikoma,
     • za to samo zachowanie została już nałożona na stronę kara pieniężna, a decyzja w tej sprawie jest już prawomocna,
   • co ważne – kara pieniężna nie może zostać nałożona, kiedy upłynęło pięć lat od dnia naruszenia prawa, a nie podlega egzekucji, gdy upłynęło także pięć lat, ale od dnia, w którym kara powinna być wykonana. Bieg przedawnienia zaś przerywa ogłoszenie upadłości strony;
   • organ administracji publicznej, na wniosek strony, może udzielić ulg w wykonaniu kary pieniężnej poprzez:
     • odroczenie terminu wykonania kary pieniężnej/wykonania zaległej kary pieniężnej bądź rozłożenie jej na raty,
     • umorzenie kary pieniężnej w całości lub w części,
     • umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w części.
6. Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść strony (nowy art. 7a)
   • jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony.