Jakość projektów w MS Excel
Zastanawialiście się kiedyś, jak rozumieć jakość w oprogramowaniu? Kilkanaście lat temu, wchodząc do pokoju, zobaczyłem moich pracowników (wcześniej moich studentów) płaczących ze śmiechu. Pokazali mi kilka komentarzy pod rozwiązaniem w Internecie, które zamieniało wartość liczby na zapis słowny. Śmiali się z kontrastu między tym, co napisali komentujący, a jakością rozwiązania. Kilkulinijkowe, niezrozumiałe wzory, trudna w zrozumieniu struktura rozwiązania. Na zajęciach nie uczyłem ich tylko MS Excel, ale również zasad budowy rozwiązań, w tym zasad czytelności rozwiązań po to, aby mogli rozumieć, co napisali, oraz zasad elastyczności, by mogli w prosty sposób modyfikować rozwiązania.
Jakością oprogramowania, jako jeden z pierwszych, zajmował się J.A. McCall. Na podstawie jego prac powstały międzynarodowe normy ISO dotyczące jakości oprogramowania (wśród nich: 9126 i 25010). Ja zajmuję się zastosowaniem arkuszy kalkulacyjnych już ponad 30 lat, a jakością rozwiązań w MS Excel kilkanaście lat. Przybliżę ten temat tutaj.
Oprogramowanie
Oprogramowanie to zapis algorytmu w języku programowania. Wzory w kolejnych komórkach, korzystające z wyników wyliczeń w poprzednich komórkach, to wynik działania algorytmu. To znaczy, że zapis wzorów w komórkach arkusza jest oprogramowaniem i również powinien podlegać ocenie jakościowej. Oczywiście ocena dotyczy nie tylko zapisu wzorów w komórkach, ale również zastosowanych struktur danych, czy użytych narzędzi: języka Visual Basic czy języka SQL.
Wszyscy używający MS Excel wiedzą, że każde rozwiązanie w arkuszu można zrobić lepiej albo gorzej. Większość osób, która się tym zajmuje, próbuje (w swoim mniemaniu) stosować lepsze, a nie gorsze rozwiązania. Jeśli tak, to proponuję postawić pytanie: jak rozpoznać, które rozwiązanie jest lepsze, a które gorsze?
Jedną z podstawowych rzeczy, którą należy ocenić, jest realizacja założonej funkcjonalności. W tym celu należy porównać funkcjonalność, jaką założył użytkownik z funkcjami realizowanymi przez rzeczywiste rozwiązanie. Jednak takie porównanie to tylko część oceny jakości rozwiązania.
Analizując temat szerzej, możemy zauważyć, że nie tylko rozwiązanie ma działać, ale również ważne jest:
- W jaki sposób rozwiązanie działa?
- Czy wynik uzyskuje się w prosty sposób?
- Czy czas działania jest akceptowalny?
- Czy działanie rozwiązania jest zrozumiałe?
- Czy rozwiązanie łatwo jest użytkować?
A jeśli dużo wiemy o działaniu MS Excel, to pewnie chcielibyśmy wiedzieć:
- Czy można łatwo analizować poszczególne kroki działania/budowy rozwiązania?
- Czy można w prosty sposób do rozwiązania wprowadzać modyfikacje?
Normy ISO dotyczące jakości oprogramowania
Takich i podobnych pytań można postawić wiele. Podobne pytania zadawali ci, którzy zajmowali się jakością oprogramowania, a ich prace były źródłem powstania norm ISO. W normach zostały wyszczególnione cechy, jakimi powinien charakteryzować się program. W normie ISO 9126 wymieniono cechy:
- funkcjonalność (oprogramowanie powinno robić to, co było określone w wymaganiach użytkownika),
- niezawodność (brak błędów),
- użyteczność (łatwość korzystania z oprogramowania),
- efektywność (akceptowalna szybkość działania),
- pielęgnowalność (możliwość łatwej modyfikacji),
- przenaszalność (możliwość wykorzystania oprogramowania w wielu środowiskach).
W normie 25010 dodano jeszcze cechy:
- kompatybilność (możliwość współpracy/wymiany danych z innymi programami)
oraz
- bezpieczeństwo (chronienie danych i algorytmu).
Jeśli oprogramowanie ma wymienione wyżej cechy, oznacza to, że utrzymana jest właściwa jakość oprogramowania.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 89% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
