Mechanizm podzielonej płatności - objaśnienia podatkowe MF

Ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego (objaśnienia podatkowe) dotyczące stosowania przepisów podatkowych są wydawane na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Zastosowanie się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do objaśnień podatkowych powoduje objęcie go ochroną przewidzianą w art. 14k–14m tej ustawy (art. 14n § 4 O.p.). Oznacza to, że podatnik, który zastosował się do objaśnień podatkowych opublikowanych przez MF, nie poniesie negatywnych konsekwencji podatkowych w przypadku, gdy jego rozliczenia – zgodne z objaśnieniami – okażą się nieprawidłowe. Podatnik, który postępował zgodnie z objaśnieniami, nie zapłaci zaległego podatku, a ponadto nie wszczyna się wobec niego postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę.

Objaśnienia – główne tezy

W dniu 29 czerwca 2018 r. MF wydał objaśnienia podatkowe w sprawie stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Główne tezy objaśnień przedstawiamy w tabeli.

Przykłady opracowane przez MF

1. Zapłata w MPP części kwoty z faktury

Zapłata kwoty podatku VAT wykazanej w fakturze przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności może obejmować zarówno całą kwotę podatku, jak i jej dowolną część. Możliwa jest również zapłata w mechanizmie podzielonej płatności wyłącznie samej kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze. Wówczas wskazana w komunikacie przelewu kwota brutto będzie równa kwocie podatku VAT.

Przykład 1

Podatnik otrzymał fakturę na kwotę 1000 zł + 230 zł VAT. W takiej sytuacji podatnik może zapłacić w MPP:

1. całą kwotę, wpisując w komunikacie przelewu kwotę 1230 zł brutto oraz 230 zł VAT;
2. część kwoty, wpisując w komunikacie przelewu kwotę np. 500 zł brutto oraz 115 zł VAT, albo
3. tylko kwotę odpowiadającą kwocie VAT, wpisując w komunikacie przelewu kwotę 230 zł brutto i 230 zł VAT, albo
4. tylko część kwoty odpowiadającej kwocie VAT, wpisując w komunikacie przelewu kwotę np. 115 zł brutto i 115 zł VAT.

2. MPP a ulga na złe długi i metoda kasowa

MPP to dodatkowy sposób płatności, który w żaden sposób nie wpływa na inne instytucje prawne, takie jak ulga na złe długi czy moment powstania obowiązku podatkowego w metodzie kasowej.

Przykład 2

Mały podatnik, który wybrał kasową metodę rozliczeń, 20 lipca 2018 r. z tytułu dokonanej sprzedaży wystawił fakturę na kwotę netto 1000 zł + 230 zł VAT.

Dnia 14 sierpnia 2018 r. nabywca dokonał płatności części kwoty wykazanej na ww. fakturze przy zastosowaniu MPP, wpisując w komunikacie przelewu kwotę brutto 230 zł i kwotę VAT 230 zł (kwota 230 zł w całości trafiła na rachunek VAT).

W związku z otrzymaniem części zapłaty (230 zł zamiast 1230 zł) za tę dostawę u małego podatnika powstał obowiązek podatkowy i ma on obowiązek dokonać rozliczenia podatku z tego tytułu.

Otrzymaną kwotę (230 zł) podatnik traktuje jako część zapłaty za wystawioną fakturę i rozlicza w deklaracji w następujący sposób:

• podstawa opodatkowania 187 zł,
• podatek należny 43 zł.

3. Zgoda na przekazanie (uwolnienie) środków

W przypadku braku ustawowo wskazanych negatywnych przesłanek naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia wyraża zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek rozliczeniowy/rachunek SKOK, powiązany z rachunkiem VAT. Ponieważ złożenie przez podatnika wniosku o uwolnienie środków nie blokuje możliwości dokonywania zapłaty kontrahentom z rachunku VAT w czasie, w którym naczelnik urzędu skarbowego będzie rozpatrywał ten wniosek, w praktyce występować będą sytuacje, w których kwota wskazana przez podatnika we wniosku, a w konsekwencji wskazana w postanowieniu, będzie wyższa niż wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT na dzień realizacji tego postanowienia.

Przykład 3

W dniu 25 września podatnik wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku VAT w wysokości 12 000 zł (stan środków na rachunku VAT w dniu składania wniosku wynosi również 12 000 zł).

Dnia 16 października podatnik dokonał płatności w mechanizmie podzielonej płatności za fakturę dokumentującą nabycie towarów na kwotę 4305 zł (netto 3500 zł + VAT 805 zł). Następnie 26 października podatnik dokonał ponownie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności za fakturę na kwotę 1620 zł (netto 1500 zł + VAT 120 zł). Naczelnik urzędu skarbowego po rozpatrzeniu wniosku 29 października wydał postanowienie, w którym wyraził zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT w kwocie wskazanej we wniosku, czyli 12 000 zł.

Na dzień realizacji postanowienia stan środków na rachunku VAT wynosi 11 075 zł. Bank przekazał środki z rachunku VAT na wskazany w informacji o postanowieniu rachunek rozliczeniowy w wysokości 11 075 zł i uznał, że postanowienie zostało wykonane w całości.

4. Odmowa przekazania środków

Naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy/rachunek SKOK w przypadku wystąpienia przesłanek wskazanych w ustawie, którymi są:

1. posiadanie przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT;
2. uzasadniona obawa, że:
   1. zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku VAT lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku VAT, lub
   2. wystąpi zaległość podatkowa w podatku VAT lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku VAT.

W przypadku wystąpienia przesłanki dotyczącej posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT odmowa będzie dotyczyła wyłącznie kwoty odpowiadającej posiadanej zaległości podatkowej w tym podatku wraz z odsetkami za zwłokę istniejącej na dzień wydania decyzji.

Przykład 4

U podatnika na rachunku VAT zgromadziła się kwota 20 000 zł. Podatnik podjął decyzję, że chce wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uzyskanie zgody na przekazanie z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy kwoty 15 000 zł. Dnia 1 sierpnia złożył stosowny wniosek.

Naczelnik urzędu skarbowego, weryfikując otrzymany wniosek, stwierdził, że podatnik nie zapłacił w całości podatku VAT wynikającego z deklaracji VAT-7 za czerwiec, w związku z tym u podatnika powstała zaległość w podatku VAT w wysokości 4000 zł. Ponadto stwierdził, że podatnik ma również zaległość w podatku dochodowym w wysokości 450 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe, naczelnik urzędu skarbowego, odpowiadając na złożony wniosek 3 września, wydał:

1. decyzję odmawiającą wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na kwotę 4035 zł (zaległość w podatku VAT w wysokości 4000 zł + odsetki na dzień wydania decyzji, tj. 3 września, w wysokości 35 zł) oraz
2. postanowienie wyrażające zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy w wysokości 10 965 zł.

Zaległość w podatku dochodowym nie wpłynęła na sposób rozpatrzenia wniosku, ponieważ zgodnie z art. 108b ust. 5 ustawy o VAT w przypadku uwolnienia środków z rachunku VAT znaczenie ma wyłącznie zaległość w podatku VAT.

5. Zwrot różnicy podatku w przyspieszonym terminie

Ustawa o VAT zawiera nowy rodzaj dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, czyli zwrot na rachunek VAT.

Zwrot ten będzie dokonywany w przyspieszonym terminie, tj. 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji.

Przykład 5

Podatnik w deklaracji VAT-7 za sierpień 2018 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 15 000 zł. Przy założeniu, że w sierpniu 2018 r. podatnik wykonał czynności opodatkowane podatkiem VAT, nadwyżka ta może zostać rozdysponowana w następujący sposób:

1. zwrot na rachunek VAT (termin zwrotu 25 dni bez możliwości przedłużenia, brak dodatkowych warunków) albo
2. zwrot w terminie 25 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK-u, konieczność spełnienia dodatkowych warunków określonych w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
3. zwrot w terminie 60 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK-u, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
4. kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, albo
5. zwrot części ww. kwoty (do wyboru jeden ze zwrotów wymienionych w pkt 1–3), a pozostała kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.