Ocena ryzyka bankructwa
Ryzyko jest stałym elementem działalności przedsiębiorstw. Powszechnie kojarzy się z nieoczekiwanymi stratami. Wykrywanie i unikanie sytuacji ryzyka jest jednym z głównych celów zarządzania przedsiębiorstwem, a zarządzanie ryzykiem, poprzez ocenę i zabezpieczenie ryzyka, stanowi kluczowy czynnik równowagi pozycji rynkowej biznesu.
Utrzymujący się wysoki poziom liczby upadłości firm w Polsce uzasadnia stałą potrzebę oceny ryzyka bankructwa, jako szczególnego obszaru ryzyka przedsiębiorstwa. Nadwyżka zobowiązań nad aktywami, bez możliwości ich spłaty stanowi formalną przesłankę upadłości, którą można w rozumieć jako sytuację bankructwa lub utraty zdolności kontynuacji działania przedsiębiorstwa, spowodowaną brakiem zdolności spłaty1. Celem artykułu jest praktyczna ocena ryzyka bankructwa z wykorzystaniem narzędzi controllingu.
Istota ryzyka w działalności przedsiębiorstwa
Ryzyko jest pojęciem powszechnie rozpoznanym, zdefiniowanym i sklasyfikowanym w zakresie rodzajów ryzyka. Oznacza:
- prawdopodobieństwo wystąpienia straty,
- odchylenie pomiędzy wielkością oczekiwaną a otrzymaną, np.:
- zysku,
- środków pieniężnych,
- przepływów pieniężnych,
- stopy zwrotu,
- rosnącą funkcję czasu. Im wyższe są oczekiwane wyniki, tym wyższy jest poziom ryzyka ich nieuzyskania.
Tabela 1 przedstawia klasyfikację ryzyka działalności przedsiębiorstwa.
W ramach prowadzonej działalności, co do zasady, wyróżnia się:
- Ryzyko systematyczne – rynkowe, zewnętrzne, niedywersyfikowalne, niekontrolowane, stałe, które zależy od czynników makroekonomicznych, jak np.: zmiany stóp procentowych, zmiany kursu walutowego, zmiany sytuacji gospodarczej, zmiany prawa. Ryzyka systematycznego nie można wyeliminować (zdywersyfikować), stąd przedsiębiorstwo nie ma na nie wpływu, powodując wzrost kosztu alternatywnego prowadzonej działalności;
- Ryzyko specyficzne – nierynkowe, wewnętrzne, dywersyfikowalne, kontrolowane, zmienne, które zależy od czynników mikroekonomicznych, jak np.: zmiany marży operacyjnej, zmiany poziomu zadłużenia, zmiany zdolności kredytowej, zmiany efektywności aktywów, zmiany efektywności inwestycji. Ryzyko specyficzne można całkowicie wyeliminować (zdywersyfikować) decyzjami zarządczymi, stąd przedsiębiorstwo ma na nie wpływ, powodując możliwy spadek kosztu alternatywnego prowadzonej działalności.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 87% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.