Sygnaliści pod ochroną

W dniu 16 kwietnia 2019 r. Parlament Europejski przyjął ostateczną propozycję Dyrektywy o ochronie sygnalistów – osób, które nagłaśniają i informują o nielegalnej lub nieuczciwej działalności, z którą spotykają się w miejscu pracy [Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii (COM(2018)0218 – C8–0159/2018 – 2018/0106(COD)].

Dyrektywa stanowi odpowiedź na potrzebę uregulowania kwestii sygnalizowania nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw na gruncie prawa europejskiego. Dotychczas ochrona osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa w UE była fragmentaryczna i niejednolita, a w wielu przypadkach odnosiła się wyłącznie do konkretnych sektorów lub kategorii pracowników. Jedynie 10 państw członkowskich UE zapewniało pełną ochronę sygnalistów (należą do nich m.in. Francja, Szwecja i Wielka Brytania)

Kto może zostać sygnalistą?

Sygnalistą może zostać każda osoba w jakikolwiek sposób związana z przedsiębiorstwem, niezależnie od tego czy jest jej pracownikiem etatowym, czy jest z nim związana inną umową niż umowa o pracę. Może więc nim zostać wykonawca, kontrahent, samozatrudniony, stażysta, a nawet kandydat do pracy, o ile uczestnicząc w procesie rekrutacji dowiedział się o nieprawidłowościach w przedsiębiorstwie. Widać zatem wyraźnie, że katalog osobowy potencjalnych sygnalistów jest niezwykle szeroki i w zasadzie obejmuje każdego, kto mógłby mieć informacje na temat nieprawidłowości występujących w danym podmiocie.

Dodatkowo projekt dyrektywy zakłada ochronę dla osób fizycznych, które pomagały sygnaliście w dokonaniu zgłoszenia. Takie rozszerzenie ochrony ma na celu wyprzedzające przeciwdziałanie wszelkim formom odwetu ze strony pracodawcy lub osób bezpośrednio przełożonych.