Mierniki efektywności w zarządzaniu strukturą kapitału

Dzięki zastosowaniu mierników możemy dokonać analizy i oceny struktury kapitału, a także dążyć do jej optymalizacji. Optymalna struktura kapitału minimalizuje średni ważony koszt kapitału, a tym samym wpływa na wzrost wartości przedsiębiorstwa.

Zarządzanie strukturą kapitału

Pozyskiwanie kapitału przez przedsiębiorstwo dokonuje się poprzez jego wybór, biorąc pod uwagę różne kryteria, takie jak dostępność, koszt pozyskiwanego kapitału czy ryzyko z nim związane. W wyniku tego kształtuje się struktura kapitałowa przedsiębiorstwa, która charakteryzuje się określoną proporcją między kapitałem własnym i kapitałem obcym, wyrażającą stopień zadłużenia przedsiębiorstwa (stosunek kapitału obcego do kapitału własnego). Decyzje dotyczące kształtowania się tych proporcji należą do jednych z ważniejszych w zarządzaniu finansami w przedsiębiorstwie.

W procesie kształtowania struktury kapitału przedsiębiorstwo powinno dążyć do jej optymalizacji. Optymalna struktura kapitału to taka, która doprowadza do osiągnięcia równowagi między ryzykiem a zyskiem, dzięki czemu wartość firmy jest maksymalizowana. Tworzenie optymalnej struktury kapitału wymaga odpowiedzi na pytanie, czy przedsiębiorstwo powinno być finansowane kapitałem obcym oraz w jakim stopniu jest to korzystne z punktu widzenia maksymalizacji wartości firmy, a od którego momentu ewentualne koszty zaczynają przewyższać potencjalne przychody.

Mierniki efektywności wykorzystywane w zarządzaniu strukturą kapitału w przedsiębiorstwie

Efektywność jest miarą racjonalności działania przedsiębiorstw i związana jest z ich zdolnością do podnoszenia pozycji rynkowej i polepszania wyników finansowych. Badania efektywności odnoszą się głównie do analizowania efektów przy ustalonych nakładach lub wykorzystania nakładów w celu uzyskania zakładanych efektów. Jeśli nakłady i wyniki można wyrazić w jednostkach mierzalnych, ich zestawienie umożliwia otrzymanie wskaźnika efektywności, który pozwala na dokonanie oceny w porównaniu na przykład z określonym poziomem bazowym, planem lub efektywnością innych jednostek. Dzięki temu można zidentyfikować obszary wymagające poprawy, określić kierunki działania, monitorować postępy. Efektywność w znaczeniu ekonomicznym można zmierzyć przy zastosowaniu metod analizy wskaźnikowej. Wyróżnić można trzy grupy wskaźników pomiaru efektywności:

→ wskaźniki księgowe,

→ wskaźniki finansowe,

→ wskaźniki rynkowe.

Wskaźniki księgowe są najbardziej powszechną formą pomiaru efektywności w analizie wskaźnikowej. Traktując efektywność jako relację pomiędzy przychodami i kosztami, skupiają się przede wszystkim na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, odnosząc ją do wielkości zaangażowanego kapitału oraz wartości aktywów. Druga grupa wskaźników to wskaźniki finansowe, które bazują na przepływach gotówkowych, jako głównym parametrze oceny. Ostatnia grupa wskaźników, wskaźniki rynkowe, pozwala na ocenę efektywności przedsiębiorstwa z punktu widzenia akcjonariuszy. Jest to ocena przedsiębiorstwa dokonana z zewnątrz. Wycena rynkowa kapitału własnego uwzględnia każdorazowo historyczne wyniki finansowe, bieżącą sytuację oraz przewidywania co do przyszłości przedsiębiorstwa, stąd uznaje się ją za wycenę najbardziej obiektywną.

W wymienionych grupach wskaźników pomiaru efektywności znajdują się również wskaźniki związane ze strukturą kapitału. Pozwalają one na pomiar efektywności w tym zakresie. Na tej podstawie kierownictwo przedsiębiorstwa ma możliwość podjęcia racjonalnych decyzji w doborze źródeł finansowania i uzyskaniu optymalnej struktury kapitału.

Mierniki efektywności, które mogą zostać wykorzystane w procesie zarządzania strukturą kapitału w przedsiębiorstwie przedstawia tabela.