Prawo holdingowe i inne zmiany projektowe w Kodeksie spółek handlowych
17 sierpnia 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ma wprowadzić do polskiego porządku prawnego tzw. prawo holdingowe (koncernowe). Ponadto ma wzmocnić nadzór w spółkach kapitałowych oraz zabezpieczyć interesy spółek poprzez wprowadzenie zasady biznesowej oceny sytuacji.
Projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych zakłada:
→ wprowadzenie do polskiego porządku prawnego prawa holdingowego, inaczej zwanego prawem koncernowym albo prawem grup spółek,
→ wzmocnienie nadzoru w spółkach,
→ wprowadzenie zasady biznesowej oceny sytuacji.
Nowe, przewidziane projektem rozwiązania wejdą w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem dwóch przepisów, które zaczną obowiązywać 1 kwietnia 2022 r.
Prawo holdingowe
Prawo holdingowe będzie regulować relacje prywatno-prawne pomiędzy spółką dominującą i jej spółkami zależnymi. Będzie się to odbywać w sposób uwzględniający interes wierzycieli, członków organów oraz drobnych wspólników (akcjonariuszy), zwłaszcza spółki zależnej.
Prawo holdingowe ma uregulować kwestie:
→ odpowiedzialności spółki dominującej za skutki wydania wiążącego polecenia wykonanego następnie przez spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek. Będzie to odpowiedzialność wobec:
→ spółki zależnej,
→ wierzycieli spółki zależnej,
→ wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej;
→ odpowiedzialności odszkodowawczej spółki dominującej względem wierzycieli spółki zależnej w sytuacji, gdy egzekucja przeciwko spółce zależnej okaże się bezskuteczna, zaś szkoda występująca u wierzycieli spółki zależnej powstała w wyniku stosowania się przez tę spółkę do wiążącego polecenia spółki dominującej;
→ odpowiedzialności spółki dominującej względem wspólników (akcjonariuszy) spółki zależnej. Chodzi o odpowiedzialność za obniżenie wartości udziału albo akcji spółki, do którego doszło z tego powodu, że spółka stosowała się do wiążących poleceń spółki dominującej;
→ ochrony interesów wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych poprzez przyznanie im prawa odkupu, tzw. sell-out;
→ zarządzania grupą przez spółkę dominującą poprzez:
→ wprowadzenie tzw. wiążących poleceń,
→ prawo dostępu do informacji o spółkach zależnych,
→ prawo rady nadzorczej spółki dominującej do sprawowania stałego nadzoru nad spółkami zależnymi należącymi do grupy spółek (ale tylko w zakresie realizacji interesu grupy spółek),
→ prawo do przymusowego wykupu udziałów albo akcji należących do wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej, tzw. squeeze-out.
Wzmocnienie nadzoru w spółkach kapitałowych
Projekt przewiduje wzmocnienie nadzoru realizowanego przez właścicieli oraz rady nadzorcze w spółkach kapitałowych. Zmiany mają zapewnić realny dostęp do wszelkich rzetelnych i kompletnych informacji odnoszących się do spółki, a niezbędnych do prowadzenia dyskusji z zarządem.
W celu realizacji tych założeń projekt ma wprowadzić:
→ prawo wyboru doradcy rady nadzorczej bez udziału zarządu oraz możliwość zawarcia z takim doradcą umowy przez radę nadzorczą;
→ zmiany w przepisach dotyczących kadencji i mandatu członków organów menadżerskich;
→ zapis o obowiązku lojalności i zachowania tajemnicy, nawet po wygaśnięciu kadencji członka rady nadzorczej.
Zasada biznesowej oceny sytuacji (Business Judgement Rule)
( i ) Zasada biznesowej oceny sytuacji ma przesądzać o wyłączeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce przez decyzje organów, które okażą się błędne – o ile były one podejmowane w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego w oparciu o adekwatne do okoliczności informacje.
Dzięki temu rozwiązaniu członkowie organu, którzy starannie i lojalnie wykonywali swoje obowiązki, i którzy zdecydowali się na podjęcie przez spółkę ryzyka, zyskają ochronę, na wypadek, gdyby ex post okazało się, że decyzja była nietrafna i doprowadziła do wyrządzenia spółce szkody. Jednocześnie w dalszym ciągu możliwe będzie sankcjonowanie działań lekkomyślnych.
Przypisy / Źródła
Komunikat RM z 17 sierpnia 2021 r. pt. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw – opubl. www.premier.gov.pl