Od 1 lipca 2022 r. banki przekażą więcej informacji o rachunkach podatników
MF zapewnia, że KAS może żądać od banku informacji o rachunku klienta, objętych tajemnicą bankową tylko w uzasadnionych przypadkach i tylko po wszczęciu postępowania wobec podatnika – klienta banku. Z przepisu upoważniającego do żądania tych informacji zniknęło jednak zastrzeżenie, że musi to być rachunek „podejrzanego”.
W komunikacie MF czytamy, że:
„Naczelnik urzędu skarbowego może prowadzić równolegle i niezależnie dwa postępowania: postępowanie kontrolne (podatkowe) i postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej skarbowej.
W aktualnie obowiązującym stanie prawnym organy KAS mogą na pisemne żądanie uzyskać od banków informacje dotyczące kontrolowanego albo strony postępowania podatkowego, w przypadku wszczęcia kontroli podatkowej lub w toku postępowania podatkowego. Uprawnienia te wynikają z ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i ustawy Prawo bankowe.
Zmiany wprowadzone w Polskim Ładzie, które wchodzą w życie 1 lipca 2022 r. ujednolicają uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie dostępu do informacji bankowych, w przypadku gdy organy KAS prowadzą wobec podatnika postępowanie przygotowawcze. Organy KAS prowadzą takie postępowanie jedynie w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i co ważne, po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego.”
MF twierdzi, że zmieniany przepis art. 48 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem postępowania przygotowawczego, prowadzonego w sprawie osoby podejrzewanej o popełnienie tych czynów.
MF zapewnia przy tym, że podatnicy nie muszą się obawiać wprowadzanej zmiany przepisów. Przy udzielaniu informacji banki ściśle przestrzegają tajemnicy bankowej, stosując przepisy ustawy Prawo bankowe. Dane przekazane przez banki są chronione tajemnicą skarbową, którą regulują szczegółowo przepisy ustawy Ordynacja podatkowa.
Należy jednak zwrócić uwagę, że z art. 48 ust. 1 ustawy o KAS usunięto wskazanie, że żądanie sporządzania i przekazywania informacji powinno dotyczyć „podejrzanego”. Po zmianach, w przepisie tym jest mowa wyłącznie o obowiązku przekazania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, bez wskazania, że powinny one być „podejrzane”. Jest jedynie mowa o tym, że żądanie przekazania informacji ma mieć związek z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Można więc, zdaniem redakcji, przyjąć, że żądanie przekazania informacji o posiadanych rachunkach, będzie mogło dotyczyć nie tylko rachunków osoby podejrzanej, ale też rachunków innych osób, które nie mają statusu „podejrzanego” w sprawie, o ile organ podatkowy uzna, że „ma to związek” z postępowaniem przygotowawczym, czy czynnościami wyjaśniającymi.
Warto też zwrócić uwagę, że rozszerzono i uszczegółowiono zakres danych, których KAS może żądać od banku. Mianowicie KAS będzie mógł żądać od banku podania:
→ danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego,
→ dat oraz kwot poszczególnych wpływów na rachunek,
→ dat oraz kwot poszczególnych obciążeń rachunku bankowego,
→ okresu, na jaki zostały zawarte umowy kredytów i pożyczek.
W tym kontekście należy przyjąć, że kompetencje kontrolne wobec rachunków bankowych i środków pieniężnych podatników zostaną istotnie rozszerzone z dniem 1 lipca 2022 r. Nie można wykluczyć, że sprawdzane mogą być rachunki i przepływy całkowicie „niewinnych” podatników. To KAS będzie przecież decydowała, czy żądanie informacji o rachunku jest uzasadnione, a więc także czy jest uprawnione.
Przypisy / Źródła
- art. 48 ust. 1 z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej – j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 422; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105
