Kontrola w projektach objętych wsparciem z funduszy unijnych

Realizując projekty dofinansowywane ważne jest, aby mieć świadomość, że każdy wydatek podlegający dofinansowaniu może być zakwestionowany na każdym etapie.

Umowa z instytucją udzielającą wsparcia

Jeżeli wniosek o dofinansowanie otrzyma pozytywną ocenę, wnioskodawca otrzyma oficjalną informację potwierdzającą przyznanie dotacji. Następnie zostanie zawarta pisemna umowa z instytucją udzielającą wsparcia.

Umowa o dofinansowanie zawiera warunki przyznania dotacji, harmonogram realizacji projektu oraz budżet. Wniosek o dofinansowanie stanowi załącznik do umowy. Po podpisaniu umowy rozpoczyna się proces realizacji projektu. Na tym etapie, oprócz realizacji merytorycznej, trzeba wykonać jeszcze szereg różnych czynności związanych z bieżącą sprawozdawczością, jak również zapewnić prawidłowe udokumentowanie ponoszonych wydatków.

Kontrola Instytucji Zarządzającej lub Instytucji Pośredniczącej

Kontrola jest związana z realizacją projektów, którym udzielone zostało wsparcie z funduszy unijnych. Odbywa się w trakcie trwania projektu lub krótko po zakończeniu, poprzedzając ostateczne rozliczenie, może również nastąpić w trakcie okresu trwałości projektu.

Rodzaje kontroli:

• weryfikacja wniosków o płatność – sprawdzanie wydatków w projekcie podczas rozliczania dotacji. Wydatki muszą być kwalifikowalne, zgodne z wnioskiem o dofinansowanie projektu i wyliczone prawidłowo.;
• kontrola w miejscu realizacji projektu lub w siedzibie. Może odbyć się w trakcie realizacji projektu lub po jego zakończeniu. Kontrolerzy sprawdzają, czy projekt jest prowadzony zgodnie z umową oraz powszechnie obowiązującym prawem. Kontrola odbywa się poprzez weryfikację dokumentacji. Szczególną formą kontroli na miejscu jest wizyta monitoringowa, polegająca na sprawdzeniu czy projekt jest faktycznie wykonywany;
• kontrola krzyżowa – odbywa się wtedy, gdy beneficjent realizuje więcej niż jeden projekt lub gdy realizował projekty w latach 2007-2013. Kontrolerzy sprawdzają, czy nie są finansowane te same wydatki wielokrotnie. Kontrola prowadzona jest na podstawie danych zgromadzonych w systemie informatycznym, a więc bez wizyty u beneficjenta. W przypadku takiej kontroli otrzymuje on prośbę o przedłożenie konkretnych dokumentów do weryfikacji;
• inne kontrole – realizowane na podstawie odrębnych przepisów bezpośrednio przez Komisję Europejską, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, Instytucję Audytową lub Najwyższą Izbę Kontroli.

O terminie kontroli planowej w miejscu realizacji projektu lub w siedzibie beneficjenta zostaje on poinformowany pisemnie co najmniej z kilkudniowym wyprzedzeniem. Kontrole dotyczące projektów są ujęte w rocznych planach kontroli Instytucji Zarządzającej lub Pośredniczącej na dany rok obrachunkowy. Kontrola doraźna przeprowadzana jest natomiast bez uprzedniego poinformowania lub jeden dzień roboczy przed jej przeprowadzeniem. Decyzja o takiej kontroli podejmowana jest na skutek stwierdzenia nieprawidłowości podczas realizacji projektu lub podejrzenia ich wystąpienia.