System wczesnego ostrzegania P. Weibela
Weibel zastosował w swoim badaniu analizę profilowaną oraz jednowymiarowy dychotomiczny test klasyfikacyjny. Opublikował on wyniki analizy 72 przedsiębiorstw, z czego 36 było wypłacalnych, a 36 niewypłacalnych. Wszystkie te przedsiębiorstwa były klientami jednego z dużych szwajcarskich banków oraz stanowiły jednorodną grupę pod względem ich wielkości, miejsca działania, długości działania, branży oraz formy prawnej. Do analizy Weibel wybrał 41 wskaźników opartych tylko na danych z bilansu, przetestował je, porównując wartości dla pary dwóch przeciwstawnych przedsiębiorstw (wypłacalne/niewypłacalne). Po przyjęciu hipotezy co do kierunku oczekiwanego związku pomiędzy wskaźnikiem przedsiębiorstwa wypłacalnego i niewypłacalnego oba przedsiębiorstwa z danej pary klasyfikuje się do grupy wypłacalnych lub niewypłacalnych. Następnym krokiem było porównanie wyników klasyfikacji z rzeczywistym statusem obu przedsiębiorstw. W ten sposób Weibel otrzymał błąd prognozy, liczony jako stosunek błędnie zakwalifikowanych par do liczby klasyfikowanych par. Określił zatem relatywną wartość dyskryminacyjną. Przy wyborze 41 wskaźników Weibel kierował się trzema kryteriami:
* analizowane wskaźniki musiały być wskazane w literaturze dotyczącej analizy wskaźnikowej,
* ich przydatność do przewidywania niewypłacalności została potwierdzona w innych badaniach,
* dodatkowe wskaźniki są wybrane za pomocą dwóch pierwszych kryteriów.
Ostatecznie wybrano 6 wskaźników:
X1 = nadwyżka finansowa : zobowiązania krótkoterminowe,
X2 = aktywa obrotowe : zobowiązania krótkoterminowe,
X3 = (należności + papiery wartościowe + środki pieniężne – zobowiązania krótkoterminowe) : (koszty ogółem – amortyzacja),
X4 = (przeciętny stan zapasów : nakłady materiałowe) × 365,
X5 = (przeciętny stan kredytów krótkoterminowych: zakupione towary) × 365,
X6 = zobowiązania ogółem : pasywa ogółem.
W wyniku badania Weibel skonstruował trzy klasy ryzyka:
* za przedsiębiorstwa obarczone małym ryzykiem upadłości należy uznać te, dla których wartość wszystkich 6 wskaźników leży prawdopodobnie w obszarze przedsiębiorstw wypłacalnych,
* za przedsiębiorstwa obarczone nadzwyczajnym ryzykiem upadłości należy uznać te, dla których wartość ponad połowy z 6 wskaźników leży prawdopodobnie w obszarze przedsiębiorstw niewypłacalnych,
* za przedsiębiorstwa ryzykowne należy uznać te, których nie można zaliczyć ani do pierwszej, ani do drugiej klasy ryzyka.
Z wyników badań prowadzonych przez Weibela można wywnioskować, że do prognozowania upadłości przedsiębiorstwa wystarczające są dane bilansowe oraz jako diagnostyczne należy uznać wskaźniki struktury finansowania, obrotowości i płynności.