Koszty jakości

Sposób, w jaki przedsiębiorstwo potrafi zaspokoić potrzeby swoich klientów, decyduje o jego sukcesie na rynku. Jakość wymaga także, aby zaspokojenie potrzeb odbywało się we właściwym momencie i po optymalnym koszcie. Koszty, jakie przedsiębiorstwo może ponieść w wyniku braku dostatecznego poziomu jakości, mogą sięgać nawet 30% jego obrotów, co stanowi poważne obciążenie w jego funkcjonowaniu, szczególnie w dłuższym okresie. Istotnym elementem ogólnych kosztów wytwarzania są koszty jakości będące sumą wszystkich kosztów operacyjnych związanych z osiągnięciem jakości. Umożliwiają one ilościową ocenę efektywności działania systemów mających zapewnić w przedsiębiorstwie odpowiedni poziom jakości. W literaturze brakuje jednolitego podziału kosztów jakości, co wiąże się z różnorodnością działań związanych z jakością i ich powiązań z procesem produkcji. Według norm ISO serii 9000 koszty jakości dzielą się na te związane z operacjami wewnętrznymi oraz działalnością zewnętrzną. Koszty zewnętrzne mające zapewnić oczekiwany poziom jakości to koszty związane z reprezentacją i dowodami wymaganymi jako obiektywne wykazanie jakości. Zaliczyć tu możemy:
* koszty oceny zgodności systemu jakości przez instytucje certyfikacyjne,
* koszty badań i oceny właściwości produktu przez niezależne ośrodki badawcze.
Z kolei w systemie TQM możemy wyróżnić trzy grupy operacyjnych kosztów jakości:
* koszty zgodności: koszty zapobiegania błędom i wytwarzaniu produktów o zaniżonej jakości, powstających przed wystąpieniem błędów oraz oceny zgodności,
* koszty braku zgodności: koszty korekty błędów i likwidacji skutków niskiej jakości produktów, powstających po wystąpieniu błędów,
* koszty utraconych możliwości: koszty zabezpieczenia się na przyszłość powstające z zaabsorbowania kierownictwa problemami przeszłości oraz niezwrócenia uwagi na związek bieżącej jakości z przyszłymi zyskami.