Zarządzanie zapasami – w teorii i praktyce gospodarczej

Obecny świat rzeczywisty jest determinowany wieloma czynnikami. W wyniku umiejętnej rezyliencji przedsiębiorstwa osiągają sukces lub doświadczają porażki. Jednostki gospodarcze funkcjonują w turbulentnym otoczeniu, a przeobrażenia systemów zarządzania procesami logistycznymi obejmują fazy zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji oraz obejmują działania informacyjne. Jednym z ważnych elementów działalności przedsiębiorstwa jest sterowanie zapasami, zarządzanie nimi w umiejętny sposób.

CiRZ_07-08_32.jpg

Zapasy to rzeczowe aktywa trwałe, które stanowią nieodłączny element działalności podmiotu i uwarunkowanie sprawnej realizacji procesów w jednostce gospodarczej. Zapasy to materiały, półprodukty, produkty gotowe oraz towary. Ze względu na zakres aktywów obrotowych zapasy dzielą się na trzy podstawowe grupy, co przedstawiono na rysunku 1.

W zakresie aktywów obrotowych w grupie zapasów wyróżnia się również zapasy materiałów pomocniczych oraz eksploatacyjnych. Ze względu na kryterium struktury zapasów oraz podstawowych funkcji, jakie one pełnią, wyróżnia się:

  1. Zapas cykliczny, rotujący, bieżący, który powinien być regularnie wykorzystywany. Średnia wartość zapasu cyklicznego jest determinowana liczbą i wielkością przyjętych dostaw w danym okresie.
  2. Zapas zabezpieczający, zapewnia ciągłość procesów w jednostce gospodarczej, zabezpiecza przed nieplanowanymi zdarzeniami losowymi.
  3. Zapas informacyjny, wyznacza poziom zapasów, po przekroczeniu którego należy uruchomić działania w zakresie zamawiania kolejnej dostawy.
  4. Zapas minimalny, to poziom zapasu, który nie uwzględnia zaburzeń w procesie, w odniesieniu do popytu lub dostaw.
  5. Zapas maksymalny, powyżej jego poziomu nie należy gromadzić zapasu ze względu na ograniczoną pojemność obszaru składowania.
  6. Zapas w drodze, zapas, na który zostało złożone zamówienie, ale nie jest jeszcze zarejestrowany w strefie przyjęcia na magazyn.

Inna klasyfikacja zapasów dzieli zapas na sezonowy, spekulacyjny oraz promocyjny, co przedstawiono na rysunku 2.

Zapasy utrzymywane oraz gromadzone w jednostce gospodarczej niwelują dysproporcje między wielkością dostaw a poziomem zużycia zapasów. Dlatego niezmiernie ważne jest prawidłowe zarządzanie zapasami. Praktyka gospodarcza wskazuje, iż współcześnie kierownicy wyższego oraz średniego szczebla zauważają szereg problemów związanych z nieprawidłową gospodarką zapasami. Czynniki determinujące ten stan rzeczy to głównie:

  • niska jakość materiałów i produktów,
  • zawodność dostaw,
  • nieterminowa realizacja zamówień,
  • zawodność działań i procesów w przedsiębiorstwie, brak koordynacji działań wewnątrz jednostki gospodarczej,
  • brak prawidłowego przepływu informacji,
  • absencje pracowników,
  • niskie kwalifikacje pracowników.

Aby sprawnie zarządzać gospodarką zapasami w przedsiębiorstwie należy poprawnie dokonywać pomiaru i wyceny zapasów. Pomiar i wycena stanowią podstawowe warunki racjonalnego działania. Pomiar ma znaczenie wówczas, gdy wywiera wpływ na decyzje i zachowania jednostek. Proces pomiaru jest bezpośrednio związany z wyceną, która jest elementem szacowania wartości. Wycena to wyrażanie w jednostkach wartościowych zjawisk, dóbr, usług, informacji, a także zapasów w przedsiębiorstwie.

 

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 62% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.