Wskazówki PIBR dotyczące badania kontynuacji działalności

W opracowaniu wyjaśniono różnice między obowiązkami i odpowiedzialnością zarządu, osób sprawujących nadzór oraz biegłego rewidenta. Zaprezentowano różne rodzaje czynników, które, indywidualnie lub łącznie z innymi, mogą zostać uznane za krytyczne dla zdolności do kontynuacji działalności lub wskazywać na istotną niepewność. Podkreślono, że z uwagi na dynamiczną sytuację ocena kierownictwa jednostki dotycząca kontynuacji działalności to proces, który powinien zakończyć się w dacie jak najbliższej dniu sporządzenia sprawozdania finansowego.

Najważniejsze uwagi wynikające z tego opracowania są następujące:

1. Obecna sytuacja nie wpływa na poziom oczekiwań w stosunku do biegłych rewidentów co do wysokiej jakości badania. Konieczne może być jednak zapewnienie dodatkowego czasu na zebranie wystarczających i odpowiednich dowodów badania, analizę i ocenę dostarczonych przez jednostkę dodatkowych materiałów, informacji i wyjaśnień w zakresie wpływu obecnej sytuacji na działalność spółki i jej sprawozdanie finansowe i sformułowanie ostatecznych wniosków co do wyników badania, w tym tych mających wpływ na opinię.

2. Zgodnie z ustawą o rachunkowości sporządzający sprawozdanie finansowe (najczęściej zarząd spółki) jest odpowiedzialny za ocenę zdolności spółki do kontynuowania działalności, ujawnienie - jeżeli ma to zastosowanie - spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji gdy zarząd albo zamierza dokonać likwidacji spółki, albo zaniechać prowadzenia działalności, albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.

3. Zgodnie z przepisem art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości, dotyczącego zdarzeń po dacie bilansu, jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.

4. Biegli rewidenci powinni zwrócić szczególną uwagę na zakres ujawnień związanych z założeniem kontynuacji działalności. Jeżeli występują okoliczności wskazujące na zagrożenia lub ryzyka (a do takich niewątpliwie można zaliczyć okoliczności związane z panującą pandemią), to zarząd spółki powinien ujawnić w sprawozdaniu finansowym, na podstawie jakich innych okoliczności i podjętych lub możliwych do podjęcia działań uznał, że założenie kontynuacji jest zasadne, niezależnie od tego, czy ostatecznie zostanie uznane, że występuje istotna niepewność co do założenia kontynuacji działalności, czy nie.