Szacowanie i tworzenie rezerw na pokrycie ryzyk biznesowych
Pojęcie „ryzyko” jest nacechowane pejoratywnie. Zazwyczaj kojarzy się nam z możliwością utraty czegoś, uzyskaniem niepożądanych konsekwencji. Klasyczna definicja ryzyka podaje, że jest to zarówno dodatni, jak i ujemny odchył od pożądanego celu, czyli każde możliwe odchylenie od zaplanowanego efektu. Jednym z podstawowych zadań działalności przedsiębiorstwa jest jak najbliższe poznanie i określenie jego ryzyk. W tym artykule przybliżymy związane z tym pojęcia, skupiając się tym samym na przewidywaniu negatywnych skutków ryzyk biznesowych.
Ryzyko jest pojęciem bardzo szerokim. Rodzaj ryzyka będzie inny dla podmiotów z różnych biznesów lub nawet dla różnych, podejmowanych czynności w obszarze jednej firmy. Różne są także konsekwencje podejmowanych ryzyk. Wspólnym mianownikiem dla ogólnego ryzyka, jakie podejmuje przedsiębiorstwo swoją podstawową działalnością, są dwa rodzaje ryzyka: systematyczne i specyficzne. Ryzyko systematyczne tworzy się w otoczeniu przedsiębiorstwa; warunkowane jest na przykład przez sposób, w jaki dane państwo prowadzi politykę i jaki ma to wpływ na stopy procentowe lub inflację, ale także zmiany kursów walut czy ryzyko rynkowe. Jednostka działająca na rynku ma ograniczone możliwości na oszacowanie i kwantyfikację tego rodzaju ryzyka, w przeciwieństwie do ryzyka specyficznego. Ten rodzaj ryzyka dotyczy sensu stricto określonego przedsiębiorstwa i branży, w jakiej ono działa. Może być to na przykład ryzyko bankructwa, utraty płynności czy ryzyko zmiany ceny komponentów.
Aby mieć możliwość utworzenia rezerwy na dane ryzyko, w pierwszej kolejności należy przeanalizować możliwe do zidentyfikowania obszary ryzyk. W zależności od przedmiotu działalności, wyznaczyć można różne obszary niepewności. Bank będzie miał inne ryzyka i będzie podejmował inne próby jego ograniczenia, w porównaniu do np. przedsiębiorstwa produkcyjnego czy prywatnej spółdzielni lekarskiej. Co więcej, inne ryzyka wyznaczymy dla nowych inwestycji, a jeszcze inne dla stałej działalności operacyjnej firmy.
W większych przedsiębiorstwach lub korporacjach coraz częściej tworzy się komórkę odpowiedzialną za ochronę przed konsekwencjami ryzyka biznesowego. Zarządzanie ryzykiem jest istotną częścią zarządzania przedsiębiorstwem, a jego główną rolą jest określenie, szacowanie i uchronienie przed potencjalnym ryzykiem w danej firmie. Wyznaczono kilka narzędzi statystycznych, pozwalających na mierzalność ryzyka, jednym z nich jest kalkulacja VaR (Value at Risk), określająca maksymalną możliwą do poniesienia wartość straty.
Identyfikacja ryzyka w przedsiębiorstwie
Pierwszym wyróżnikiem podczas opracowania potencjalnych ryzyk jest zależność od zasięgu i makroobszaru, w jakim operuje firma. Jeśli mamy do czynienia z firmą operującą na wielu rynkach, potencjalne ryzyka będą wielowymiarowe i bardzo złożone, zależne od wielu czynników, które ze względu na różnice prawne i zwyczajowe będą trudne to zidentyfikowania, na przykład – otwarcie akredytywy dla klienta w innym kraju i ryzyko z tym związane, polegające na trudności w osiągnięciu kompromisu pomiędzy bankami odnośnie do warunków i dokumentacji eksportowanego wyrobu w określonym czasie – mamy tu do czynienia z ryzykiem niezrealizowania transakcji.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 71% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.