Skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSSF

W myśl przepisów MSSF 10 standard ma na celu określenie zasad prezentacji oraz sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych w przypadku, gdy dana jednostka kontroluje jedną jednostkę albo większą ich liczbę.

Zgodnie z tym w MSSF 10:

• Jednostka dominująca, która ma kontrolę nad jednostkami zależnymi, zobligowana jest do prezentacji skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
• Została zawarta definicja zasad kontroli, która stanowi podstawę konsolidacji.
• Określony został sposób stosowania zasady kontroli w celu ustalenia, czy dany inwestor sprawuje kontrolę nad jednostką, w której dokonano inwestycji, i czy dlatego musi dokonywać konsolidacji tej jednostki oraz
• Określone zostały wymogi rachunkowości w zakresie sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych.

Zgodnie z postanowieniami standardu wymogi rachunkowości dotyczące łączenia jednostek gospodarczych i jego wpływu na konsolidację, w tym wyceny wartości firmy połączonej, nie są objęte przepisami standardu.

Przepisy MSSF 10 przy konsolidacji stosowane są przez jednostkę dominującą, która konsoliduje sprawozdania finansowe wszystkich podległych jednostek.

Warto nadmienić, że jednostka dominująca nie jest zobowiązana do prezentacji skonsolidowanego sprawozdania finansowego w przypadku, gdy spełnia wszystkie następujące kryteria:

• jest jednostką zależną od jednostki, która posiada w niej całościowy udział, albo od jednostki posiadającej w niej udział częściowy i jej pozostali właściciele, w tym nieuprawnieni do głosowania w innych okolicznościach, zostali poinformowani, że jednostka dominująca nie będzie prezentować skonsolidowanego sprawozdania finansowego i nie zgłosili sprzeciwu w tej sprawie;
• jej instrumenty dłużne lub kapitałowe nie znajdują się w publicznym obrocie (na krajowej lub zagranicznej giełdzie papierów wartościowych lub na rynku pozagiełdowym, w tym na rynkach lokalnych i regionalnych);
• nie złożyła, ani nie jest w trakcie składania, swojego sprawozdania finansowego w komisji papierów wartościowych ani w innym organie regulującym, dla celów wprowadzenia instrumentów dowolnej klasy do publicznego obrotu;
• jednostka dominująca najwyższego lub średniego szczebla dla danej jednostki dominującej sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe, które są publicznie dostępne i są zgodne z MSSF (Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej).

Kto ma obowiązek przygotowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego według MSSF i z czego się ono składa?

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się ze:

1. skonsolidowanego bilansu,
2. skonsolidowanego rachunku zysków i strat,
3. skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych,
4. skonsolidowanego zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym,
5. informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

W myśl art. 55 ustawy o rachunkowości obowiązkiem objęta jest jednostka dominująca, mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Sporządza ona roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, obejmujące dane jednostki dominującej i jednostek od niej zależnych wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę, zestawione w taki sposób, jakby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę; sprawozdaniem tym obejmuje się również dane pozostałych jednostek podporządkowanych.

Jednostką dominującą jest spółka kapitałowa, spółka komandytowo-akcyjna lub taka spółka jawna lub komandytowa, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej oraz jednostka dominująca grupy kapitałowej, jeżeli łączne dane jednostki dominującej oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla na dzień bilansowy roku obrotowego oraz na dzień bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy:

– po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 2 i 6, przekraczają wielkości, o których mowa w art. 49b ust. 1, czyli:

• 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz
• 85 000 000 zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 170  000 000 zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, albo

– przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 2 i 6, przekraczają następujące wielkości:

• 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz
• 102 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 204 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy.

W ustawie o rachunkowości zostały wskazane również dwa rodzaje jednostek, które mają obowiązek stosować międzynarodowe standardy zamiast ustawy o rachunkowości przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych – są to emitenci papierów wartościowych oraz banki.