Program dobrowolnych odejść
Program dobrowolnych odejść (dalej: PDO) jest rozwiązaniem stosowanym w przypadku konieczności znaczącego zmniejszenia stanu zatrudnienia. Jego celem jest restrukturyzacja i towarzysząca jej redukcja zatrudnienia oraz stworzenie zachęt dla pracowników do zakończenia współpracy z pracodawcą. Najważniejszą cechą programu jest dobrowolność odejścia, co oznacza, że decyzja o wystąpieniu z wnioskiem o rozwiązanie umowy o pracę jest pozostawiona pracownikowi.
W ramach PDO – w zamian za definitywne odejście z pracy – proponuje się pracownikom gratyfikacje finansowe, w tym przede wszystkim kwotę stanowiącą określoną krotność ich wynagrodzenia.
Co istotne, PDO nie ma podstawy prawnej, przy czym prawo pracy nie zabrania pracodawcy składania różnych ofert i propozycji pracownikom, pod warunkiem że nie są one dla nich mniej korzystne niż przepisy prawa pracy. W orzecznictwie sądów PDO określane jest jako jednostronne oświadczenie pracodawcy o charakterze przysparzającym dla pracowników.
Program stosuje się w firmach o:
- złej kondycji finansowej, gdy pracodawca jest zmuszony do optymalizacji stanu zatrudnienia, ale spodziewa się trudności ze strony załogi. W takim przypadku PDO jest stosowany zamiast zwolnień grupowych lub w ich uzupełnieniu;
- dobrej kondycji ekonomicznej, które dokonują m.in. zmian struktury swojego biznesu, czego skutkiem są planowane redukcje stanowisk pracy, przy jednoczesnym zachowaniu pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa1.
Programy dobrowolnych odejść pełnią różne funkcje, w tym m.in. zastępują zwolnienia grupowe, stanowią fazę poprzedzającą formalnie przeprowadzone zwolnienie grupowe, a także są rezultatem (lub stanowią część) procedury zwolnień grupowych, ponieważ wynikają z porozumienia zawartego w ich toku ze związkami zawodowymi (art. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych).
Etapy programu dobrowolnych odejść
Redukcja zatrudnienia z wykorzystaniem PDO składa się z kilku, następujących po sobie etapów:
- Pracodawca dokonuje oceny stanu zatrudnionych pod kątem nadwyżki w określonych grupach zawodowych.
- Pracodawca dokonuje optymalizacji zatrudnienia, która nie wymaga żadnych działań po jego stronie, w tym wdrożenia PDO (zaniechanie przedłużania umów, które kończą się z upływem czasu, na jaki zostały zawarte).
- W przypadku gdy działania wskazane w pkt. 2 są niewystarczające, pracodawca konstruuje Regulamin PDO.
- Pracodawca ogłasza Regulamin PDO wraz z warunkami skorzystania z programu i ze wskazaniem daty, do której pracownicy mogą się zgłaszać do programu.
- Pracownicy składają wnioski objęte programem.
- Pracodawca rozstrzyga wnioski.
- Pracodawca i pracownicy negocjują warunki odejścia, sporządzane i podpisywane są dokumenty dotyczące rozwiązania stosunków pracy.
- Wraz z upływem terminu wypowiedzenia następuje rozwiązanie stosunków pracy z pracownikami objętymi PDO2.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 70% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.