Dokumentacja cen transferowych po nowemu

Nowelizacja przyjęta została przede wszystkim w celu zwalczania szkodliwej konkurencji ze strony tak zwanych rajów podatkowych i przesuwania dochodów od spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych. Wprowadza ona przepisy dotyczące opodatkowania dochodów kontrolowanych spółek zależnych (Controlled Foreign Corporation). Wynosi on 19% podstawy opodatkowania, zgodnie z wprowadzonym do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.; dalej: ustawa o CIT) artykułem 24a ust. 1. Nowela ta znana jest powszechnie przede wszystkim z zamieszania, jakie powstało z uwagi na takie, a nie inne określenie jej vacatio legis, a więc okresu przejściowego pomiędzy jej przyjęciem a wejściem w życie. Istniało bowiem ryzyko, że projekt legislacyjny, którego jest ona efektem, wpłynie na kształt systemu prawa podatkowego realnie po 2015 roku. Tak się jednak nie stało i nowe prawo, jak już wskazano, kształtuje rzeczywistość podatkową od początku tego roku.

Poza tymi zmianami, które stanowią główną oś nowych przepisów, nowela zmienia także normy dotyczące dokumentacji podatkowej transakcji, w tym w szczególności dokumentacji cen transferowych. W tym zakresie nowelizacja dotyczy zarówno ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). W niniejszym artykule skupiono się na pierwszej regulacji.

Katalog jednostek powiązanych (art. 11 ust. 1 ustawy o CIT)

Rozszerzeniu uległ katalog podmiotów powiązanych, określony w art. 11 ust. 1 ustawy o CIT. Przypomnijmy, że na mocy art. 9a ustawy o CIT dokonywanie z nimi transakcji powoduje powstanie obowiązku sporządzenia ich dokumentacji podatkowej. Dotychczas ustawa mówiła wyłącznie o podatnikach podatku dochodowego (w przypadku podmiotów mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które biorą udział w zarządzaniu przedsiębiorstwem zagranicznym lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale tego przedsiębiorstwa) oraz o osobach fizycznych lub prawnych (mających miejsce zamieszkania albo siedzibę za granicą, które biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale tego podmiotu krajowego). Teraz przepis traktuje o osobach fizycznych, osobach prawnych lub jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej – zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku. Co z tego wynika?

To, że dla oceny, czy powinna być sporządzona dokumentacja cen transferowych, nie ma już znaczenia, czy dany podmiot jest podatnikiem podatku dochodowego. Katalog jednostek powiązanych poszerzony został przede wszystkim o spółki osobowe, które jak wiadomo – z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej – nie są objęte takim podatkiem. W związku z tym od 1 stycznia 2015 r. obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczy również umów zawartych ze wszystkimi spółkami osobowymi.