Raportowanie giełdowe w praktyce
Głównymi uczestnikami Giełdy Papierów Wartościowych są różnego rodzaju spółki, które zanim się tam znajdą muszą spełniać określone warunki. Obowiązki informacyjne spółek notowanych na GPW polegają na przekazaniu określonych danych dotyczących zakresu wykonywanej działalności, informacje te powinny być aktualizowane na bieżąco. Podawanie informacji przez spółki ma na celu zachowanie przejrzystości rynku oraz zapewnienie inwestorom sprzyjających warunków do uczestnictwa. Informacje, które są udostępniane przez uczestników rynku publicznego tworzą bazę dla inwestorów, dokonujących oceny kondycji finansowej spółki, jak również jej zdolności do rozwoju.
Zobowiązani do wypełnienia obowiązków informacyjnych są emitent ubiegający się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym oraz emitenci, będący podmiotem takiego obrotu. Każdy inwestor, bez względu na jego status, ma prawo do dostępu do informacji o emitencie oraz emitowanych przez niego papierach wartościowych, dotyczy to zarówno inwestorów instytucjonalnych, jak i kwalifikowanych, detalicznych oraz ogółu osób nieposiadających instrumentów finansowych, zamierzających podjąć decyzję inwestycyjną.
Członkostwo na Giełdzie Papierów Wartościowych
Członkostwo na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie mogą uzyskać następujące podmioty:
- firma inwestycyjna zawierająca transakcje giełdowe na rachunek własny lub na rachunek klienta,
- inny podmiot będący uczestnikiem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW), zawierający transakcje giełdowe wyłącznie na rachunek własny,
- podmiot niebędący uczestnikiem Krajowego Depozytu, zawierający transakcje giełdowe wyłącznie na rachunek własny – pod warunkiem wskazania podmiotu będącego uczestnikiem Krajowego Depozytu, który zobowiązał się do wypełniania obowiązków w związku z rozliczaniem zawartych transakcji.
Dopuszczonym do działania na giełdzie może być podmiot, który:
- posiada zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej, w przypadku gdy z zakresu działalności podejmowanej na giełdzie wynika obowiązek posiadania takiego zezwolenia,
- daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków członka giełdy,
- posiada odpowiednie środki organizacyjno-techniczne, zapewniające prawidłową i bezpieczną obsługę obrotu instrumentami finansowymi notowanymi na giełdzie,
- jest osobą prawną.
Obowiązki spoczywające na emitencie wynikają w szczególności z następujących aktów prawnych Unii Europejskiej oraz krajowych aktów prawnych je implementujących:
- Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE;
- Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE, z późn. zm. („Rozporządzenie UE 596/2014” lub „Rozporządzenie MAR”) – więcej informacji pod adresem https://www.knf.gov.pl;
- Dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 grudnia 2014 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE, z późn. zm., w tym zmianami wynikającymi z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/50/UE z 22 października 2013 r. („Dyrektywa Transparency”) – więcej informacji pod adresem https://www.knf.gov.pl;
- Ustawy z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, z późn. zm. (dalej: „Ustawa o ofercie”);
- Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim;
- Regulaminu Giełdy, w zakresie odnoszącym się do obowiązków emitentów, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na rynku równoległym, prowadzonym przez GPW.
Informacje bieżące i okresowe przekazywanych przez emitentów papierów
Podstawowym obowiązkiem informacyjnym emitenta papierów wartościowych jest raportowanie danych określonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29.03.2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim.
Rozporządzenie określa rodzaj, zakres i formę informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych dla których Rzeczpospolita Polska jest państwem macierzystym, dopuszczonych do obrotu na rynku oficjalnych notowań oraz częstotliwość i terminy przekazywania tych informacji.
Raporty bieżące i okresowe zawierają informacje odzwierciedlające specyfikę opisywanej sytuacji oraz są sporządzane w sposób prawdziwy, rzetelny i kompletny. W przypadku gdy specyfika zdarzenia, którego dotyczy dany raport bieżący lub okresowy, wymaga podania dodatkowych informacji gwarantujących jej prawdziwy, rzetelny i kompletny obraz, emitent zamieszcza te informacje w raporcie bieżącym lub okresowym. Przekazywane przez emitenta raporty bieżące i okresowe są sporządzane w sposób umożliwiający inwestorom ocenę wpływu przekazywanych informacji na sytuację majątkową, finansową i wyniki emitenta oraz odpowiednio jego grupy kapitałowej. Raporty bieżące i okresowe wskazują podstawę prawną, na jakiej są przekazywane, a w przypadku raportów bieżących także rodzaj zdarzenia, którego dotyczą.
Raporty bieżące służą do przekazywania informacji o wszystkich zdarzeniach, które mają istotny wpływ na sytuację gospodarczą, majątkową, finansową emitentów lub mogących w znaczny sposób wpłynąć na cenę lub wartość notowanych instrumentów finansowych.
W raporcie bieżącym emitent przekazuje informacje o:
- rejestracji lub odmowie rejestracji przez sąd zmiany statutu emitenta;
- zmianie praw z papierów wartościowych emitenta;
- wypowiedzeniu lub rozwiązaniu przez emitenta lub przez firmę audytorską umowy o badanie lub przegląd sprawozdań finansowych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych;
- odwołaniu lub rezygnacji osoby zarządzającej lub nadzorującej albo powzięciu przez emitenta informacji o decyzji osoby zarządzającej lub nadzorującej o rezygnacji z ubiegania się o wybór w następnej kadencji;
- powołaniu osoby zarządzającej lub nadzorującej;
- umieszczeniu wpisu dotyczącego przedsiębiorstwa emitenta w dziale 4 rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w ustawie o KRS;
- uprawomocnieniu się postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości emitenta, oddaleniu wniosku o ogłoszenie jego upadłości, w przypadku gdy majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, zmianie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego na postanowienie o ogłoszeniu upadłości emitenta;
- wydaniu dokumentów akcji w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego emitenta;
- podjęciu przez zarząd emitenta uchwały w sprawie emisji akcji w ramach docelowego podwyższenia kapitału zakładowego emitenta;
- zmianie adresu siedziby emitenta lub adresu jego strony internetowej;
- zamieszczeniu na stronie internetowej emitenta oświadczenia grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych lub sprawozdania grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych, sporządzonych przez jednostkę dominującą wyższego szczebla, zgodnie z art. 69 ust. 5 ustawy o rachunkowości.
Raporty bieżące przekazywane do publicznej wiadomości są numerowane w sposób ciągły w danym roku kalendarzowym, w przypadku konieczności skorygowania treści przesłanego raportu, numerem raportu będącego korektą jest numer raportu korygowanego, przy czym w treści korekty zawiera się informację, że jest to korekta, wraz ze wskazaniem jej zakresu w odniesieniu do pierwotnej treści raportu. W przypadku konieczności dokonania korekty raportu okresowego lub skonsolidowanego raportu okresowego emitent przekazuje do publicznej wiadomości raport bieżący informujący o przedmiocie i charakterze dokonanej korekty oraz skorygowany raport okresowy lub skonsolidowany raport okresowy za okres, którego dotyczyła korekta.
Jeżeli przedmiotem korekty jest treść sprawozdania finansowego, które zostało zatwierdzone przez organ zatwierdzający, emitent przekazuje do publicznej wiadomości wyłącznie raport bieżący informujący o przedmiocie i charakterze korekty.
Emitent przekazuje raporty okresowe: kwartalne, półroczne i roczne.
Emitent będący jednostką dominującą dodatkowo przekazuje raporty okresowe w formie skonsolidowanego raportu kwartalnego, skonsolidowanego raportu półrocznego i skonsolidowanego raportu rocznego, chyba że na podstawie odrębnych przepisów nie ma obowiązku lub może nie sporządzać skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
Emitent z siedzibą w innym państwie niż Rzeczpospolita Polska może nie przekazywać raportów kwartalnych i półrocznych, jeżeli przekazuje on skonsolidowane raporty kwartalne i półroczne oraz nie sporządza, na podstawie obowiązujących go przepisów, kwartalnych i półrocznych sprawozdań finansowych, w takim przypadku zamieszcza odpowiednie wyjaśnienie jako dodatkową treść raportu bieżącego.
Emitent z siedzibą lub miejscem sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sporządza sprawozdania finansowe i dane porównywalne zgodnie z polskimi zasadami rachunkowości albo, po podjęciu przez organ zatwierdzający decyzji, o której mowa w ustawie o rachunkowości – zgodnie z MSR. Skonsolidowane sprawozdania finansowe i dane porównywalne emitent ten sporządza zgodnie z MSR.
Szczegółowe zasady dotyczące sporządzania i przekazywania raportów okresowych przez poszczególnych emitentów określa wymienione wyżej rozporządzenie.
Raporty zawierające informacje poufne oraz raporty bieżące i okresowe przekazywane są przez emitentów systemem ESPI (Elektroniczny System Przekazywania Informacji), który jest administrowany przez KNF.
Dodatkowe obowiązki informacyjne
Do pozostałych obowiązków informacyjnych emitentów, będących spółkami publicznymi, należy konieczność niezwłocznego przekazywania informacji:
- o osiągnięciu przez któregokolwiek z akcjonariuszy 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 33%, 33 i 1/3%, 50%, 75% albo 90% ogólnej liczby głosów w spółce publicznej albo zmniejszeniu tego udziału poniżej tych progów,
- o zmianie u któregokolwiek z akcjonariuszy dotychczas posiadanego udziału stanowiącego ponad 10% ogólnej liczby głosów o co najmniej 2% ogólnej liczby głosów – jeżeli akcje są dopuszczone do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych oraz 5% ogólnej liczby głosów – jeżeli akcje są dopuszczone do obrotu na innym rynku regulowanym,
- o zmianie u któregokolwiek z akcjonariuszy dotychczas posiadanego udziału stanowiącego ponad 33% ogólnej liczby głosów o co najmniej 1% ogólnej liczby głosów,
- wykazu akcjonariuszy uprawnionych do udziału w walnym zgromadzeniu oraz liczby akcji i głosów z akcji przysługujących każdemu z nich,
- wykazu akcjonariuszy posiadających co najmniej 5% liczby głosów na walnym zgromadzeniu, z określeniem liczby głosów przysługujących każdemu z nich z posiadanych akcji i ich udziału procentowego (w terminie 7 dni od dnia odbycia walnego zgromadzenia).
Obowiązki informacyjne spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych obejmują szeroki zakres, który przedstawia dane obrazujące aktualny stan przedsiębiorstwa. Obowiązki rozpoczynają się już od pierwszego raportu sporządzanego jeszcze przed oficjalnym wejściem na giełdę, a następnie są realizowane w raportach bieżących i okresowych.
Na uwadze należy mieć także inne informacje, oprócz wymienionych raportów, do których składania są zobowiązane spółki notowane na GPW, jak również ewentualne konsekwencje, które grożą za nieprawidłowości w wymienionych raportach.
