Jaki wpływ wywiera COVID-19 na sprawozdanie finansowe za 2020 r.

Pandemia spowodowała bowiem, że jednostki gospodarcze odczuły zwiększoną niepewność otoczenia mikro- i makroekonomicznego. Ograniczenia, wprowadzane w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa, wpływają bezpośrednio na swobodę prowadzenia działalności podmiotów gospodarczych i zmniejszają możliwość uzyskiwania przychodów, co w efekcie przekłada się na poziom uzyskiwanych przepływów pieniężnych. Zmianie ulegają także zachowania klientów i dostawców. W związku z tym jednostki są zmuszone do wprowadzania zmian, aby dostosować się do nowej rzeczywistości. Większość tych zmian będzie odzwierciedlona w sprawozdaniu finansowym. Istnieje bowiem możliwość utraty wartości aktywów, zwiększa się ryzyko kredytowe kontrahentów. Może pojawić się potrzeba wprowadzenia zmian w obowiązujących umowach lub niezbędne będzie podjęcie działań o charakterze restrukturyzacyjnym. Zmiany w umowach (np. w umowach leasingu) mogą mieć wpływ na sprawozdania finansowe jednostki. Warto też rozważyć, czy nie istnieje problem kontynuacji działalności podmiotu.

W momencie sporządzania sprawozdania finansowego za 2020 r. firmy, jednostki staną przed koniecznością przeprowadzenia testów na utratę wartości. W przypadku sporządzania takiego testu warto pomyśleć o podejściu scenariuszowym, tj. przyjąć np. trzy scenariusze: bazowy, pesymistyczny i optymistyczny dalszego rozwoju sytuacji związanej z pandemią. Jest istotne, aby przyjąć różne warianty, gdyż obecnie nie wiemy, jak długo będą trwały obostrzenia i jak się dalej potoczy sytuacja pandemiczna.

Nowe ryzyko na koniec 2020 r.

W sprawozdaniu finansowym za 2019 r., a także w sprawozdaniu za rok 2020, pojawiło się nowe ryzyko niezbędne do opisania, tj. wpływ COVID-19 na sprawozdanie. W 2019 r. wpływ COVID-19 był ujawniany jako zdarzenie po dniu bilansowym, natomiast w związku z cały czas niepewną sytuacją epidemiczną oczywiste jest umieszczenie tego wpływu w sprawozdaniu finansowym za 2020 r. Znacznie trudniejsze do zidentyfikowania, a zarazem do opisania, mogą być inne ryzyka, niezwiązane bezpośrednio z COVID-19, np. ryzyko makro związane ze zmianami zachowań ludzkich czy potencjalne, nowe ryzyka podatkowe i księgowe.

Nowy sposób podejścia do badania sprawozdania finansowego

Przy badaniu sprawozdań finansowych za 2020 r. należy spodziewać się innego podejścia audytorów do przeprowadzanych prac. Audytorzy przystąpią do badania sprawozdań finansowych z większą dokładnością niż w latach poprzednich. Będą zwracać uwagę na więcej zagadnień niż do tej pory, obniżą progi istotności i będą zadawać więcej pytań. Nie powinno to być jednak dla firm niczym nadzwyczajnym, ponieważ COVID-19 to nowe zagadnienie, które wymaga zarówno od sporządzających, jak i od badających sprawozdanie finansowe nowego, precyzyjniejszego podejścia. Należy np. przygotować się na więcej prac związanych z ustalaniem, czy nie nastąpiła trwała utrata wartości aktywów.