Rola controllingu w ograniczeniu kompleksowości procesów w przedsiębiorstwie produkcyjnym

Coraz więcej firm, bez względu na wielkość, branżę czy obrót, docenia dziś wagę controllingu. I nie ma w tym nic dziwnego – każdy przedsiębiorca, mając na celu rozwój firmy, analizuje wykonanie szeregu niezbędnych zadań i ewentualne powstałe rozbieżności pomiędzy planem a jego realizacją w całym obszarze działalności. W przeszłości obowiązki controllingu po części zawierały się w pracy księgowości, obecnie jednak zaobserwować można stopniowe wzmocnienie się autonomii i odrębności tej funkcji.

Zapotrzebowanie na powstanie jednostki controllingu w przedsiębiorstwach wynika z chęci prowadzenia koniecznych analiz i kontroli, które przejmują tym samym na siebie częściowo rolę pozostałych jednostek. Istotą controllera jest więc zarówno wspomaganie zarządzania, przyśpieszenie podejmowanych decyzji, jak również optymalne ograniczenie wielu procesów przebiegających w firmie.

Controlling w przedsiębiorstwie produkcyjnym odgrywa dwie główne role – części wynikowo-rozwojowej oraz części sensu stricto produkcyjnej. Obie części nie funkcjonują bez siebie wzajemnie – każda z nich ma olbrzymie znaczenie z punktu widzenia zarządzania takim podmiotem.

Część wynikowo-rozwojowa obejmuje przede wszystkim monitoring, ewidencję oraz planowanie przychodów i kosztów, przepływów pieniężnych oraz finansowania potrzeb niezbędnych do kontynuowania działalności produkcyjnej. Skupia się na zapewnieniu niezachwianej produkcji i rozwoju działalności oraz analizie jej opłacalności. Jest stosunkowo klasycznym podejściem do controllingu, uniwersalnym, odnajdującym swoje zastosowanie w firmach o różnym charakterze.

W celu zapewnienia ciągłości produkcji niezbędne są narzędzia controllingu, takie jak analiza wskaźnikowa, w szczególności analiza płynności finansowej. Warto również pamiętać o bezpiecznym progu rentowności, czyli odpowiedniej relacji przychodów do kosztów stałych oraz kosztów zmiennych, które ze względu na charakter prowadzonej działalności kształtują się inaczej niż w przedsiębiorstwach handlowo-usługowych. Niezależnie od rozmiaru prowadzonej działalności dbałość o pozytywne wyniki firmy ma swoje bezpośrednie odzwierciedlenie w opinii i ratingu przedsiębiorstwa, co z kolei ułatwia współpracę z instytucjami odpowiedzialnymi za produkty, między innymi takie jak faktoring, leasing czy też kredyt kupiecki. Bieżąca i regularna kontrola efektywności firmy pozwala na natychmiastową reakcję, znalezienie oraz ewentualne wdrożenie systemu naprawczego na dowolnym poziomie istoty przedsiębiorstwa, ograniczając tym samym potencjalne negatywne incydenty.

Im częściej będziemy wykonywać tego typu analizę, tym lepiej i bardziej dynamicznie będziemy mogli sterować wieloma czynnikami w celu maksymalizacji wyników i optymalizacji grupy kosztów. Doświadczony controller od razu dostrzeże, gdy w którejś z tych części zadzieje się coś niedobrego, ograniczając tym samym szereg dalszych konsekwencji i sprowadzając proces sygnalizacyjny do jednostki controllingu. Zatem controlling pełni między innymi funkcję wczesnego ostrzegania, wskazuje i identyfikuje problemy, a także wskazuje możliwe rozwiązania i wyjścia z danej sytuacji, upraszczając tym samym rolę pozostałych podmiotów decyzyjnych w przedsiębiorstwie.