Outsourcing controllingu – czy jest możliwy, czy ma sens?

Inspiracja idzie z góry, od największych korporacji, które od dłuższego już czasu koncentrują cały controlling w centrum usług wspólnych (CUW), zatrudniając w nim lokalnych specjalistów np. z Polski, którzy gdzieś pod Wrocławiem czy w Krakowie analizują wszystkie procesy, mając do dyspozycji specjalistyczne oprogramowanie. Wielka korporacja nie obawia się, że polscy finansiści i informatycy, bo głównie takich profesjonalistów zatrudniają CUW-y, wykorzystają dane strategiczne, dotyczące któregokolwiek z rynków, na których działa korporacja. CUW-y controllingowe tworzą też polskie duże grupy kapitałowe i firmy. O przewadze takiego rozwiązania nie trzeba nikogo przekonywać, przytoczę tu jedynie jeden z elementów kosztowych. Cena wykorzystania choćby tylko programów zarządczych typu ERP, Big Data Analysis i tym podobnych w CUW jest radykalnie niższa niż w każdej z jednostek organizacyjnych, dla których CUW realizuje controlling.

Segmentacja rynku

Mamy zatem duże korporacje, dla których outsourcing controllingu jest już niemal standardowym rozwiązaniem. Firmy stosunkowo duże, które z powodu specyficznej kultury organizacyjnej nie lubią się dzielić wiedzą operacyjną na zewnątrz, a dodatkowo działają na rynku wysoko konkurencyjnym (np. firmy budowlane, firmy rodzinne), nie będą nigdy korzystały z tych usług. Stać je na zatrudnienie własnych controllerów i nawet na zakup specjalistycznego oprogramowania, choć zwykle są to nieco tańsze i starsze rozwiązania. Dodatkowo właściciel i zarząd mają poczucie bezpieczeństwa, że nic z firmy nie wycieknie, a ewentualne „trupy w szafie” zostaną dobrze ukryte, choćby na jakiś czas. Takie rozwiązanie daje zarządowi największe poczucie bezpieczeństwa, pozwala również prowadzić w niewielkim zakresie spekulację wyceną akcji firmy, o ile jest to spółka publiczna.

Pozostają firmy małe i średniej wielkości, dynamicznie rosnące, nazywane czasem „gazelami biznesu” albo „ukrytymi championami”. Są wśród nich także niektóre szybko rosnące start-upy, których model biznesowy okazał się tak atrakcyjny, że osiągają wysoki wzrost przychodów w krótkim czasie. Dobry pomysł, najczęściej technologiczny, za którym stoją inżynierowie, informatycy i dobry management, nadaje takim gazelom niebywałego impetu. Wkrótce jednak okazuje się, że najbardziej deficytowe są w nich funkcje związane z księgowością zarządczą i controllingiem, jest to bowiem coś, z czym nie poradzi sobie główny księgowy – czy to zatrudniony w firmie, czy również z outsourcingu. I dla tych firm outsourcing controllingu wydaje się dobrym pomysłem.

Dla porządku trzeba dodać, że mamy na rynku jeszcze firmy małe, zatrudniające kilkanaście osób, o obrotach w miarę stabilnych, do 20–30 mln zł rocznie, które działają we własnej niszy rynkowej w sposób ciągły, mało dynamiczny. W ich przypadku outsourcing controllingu jest możliwy tylko wówczas, kiedy nagła okazja rynkowa sprawia, że wchodzą na ścieżkę gazeli biznesu. To dość rzadkie przypadki, więc małe firmy są raczej poza zasięgiem tego typu usług.

Zmienność środowiska wpływa na możliwości dotarcia do nowych potencjalnych klientów. Outsourcing controllingu przeznaczony jest dla firm dynamicznie się rozwijających, w których w ostatnim czasie wzrósł poziom przychodów oraz zatrudnienia. Nie oznacza to jednak, że outsourcing controllingu jest przeznaczony wyłącznie dla dużych firm. Outsourcing jest bardziej opłacalny i będzie przynosił więcej korzyści w mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie ułożenie procesu jest dużo prostsze i bardziej efektywne.