Sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej

Czym jest grupa kapitałowa?

W art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1089 z późn. zm.) ustawodawca wprowadził pojęcie grupy kapitałowej, przez które należy rozumieć jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi. Podobną definicję grupy kapitałowej można znaleźć w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR) nr 27.

Zgodnie z zapisami ustawy wymagane jest, by powiązania między jednostkami wchodzącymi w skład grupy kapitałowej miały charakter kapitałowy, co wiąże się z posiadaniem odpowiedniego poziomu udziałów lub akcji w tych spółkach.

Ustawodawca przywołuje również definicję jednostki dominującej, gdzie zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 37 ustawy o rachunkowości przez pojęcie jednostki dominującej rozumie się jednostkę będącą spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym, sprawującą kontrolę nad jednostką zależną, w szczególności:

1. mającą bezpośrednio lub pośrednio większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym jednostki zależnej, również na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, wykonującymi prawa głosu zgodnie z wolą jednostki dominującej;
2. będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do kierowania polityką finansową i operacyjną tej jednostki zależnej w sposób samodzielny lub przez wyznaczone przez siebie osoby lub jednostki na podstawie umowy zawartej z innymi uprawnionymi do głosu, mającymi na podstawie statutu lub umowy spółki, łącznie z jednostką dominującą, większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym;
3. będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do powoływania i odwoływania większości członków organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących tej jednostki zależnej;
4. będącą udziałowcem jednostki zależnej, której więcej niż połowę składu organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących w poprzednim roku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do czasu sporządzenia sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy stanowią osoby powołane do pełnienia tych funkcji w rezultacie wykonywania przez jednostkę dominującą prawa głosu w organach tej jednostki zależnej, chyba że inna jednostka lub osoba ma w stosunku do tej jednostki zależnej prawa, o których mowa w lit. a, c lub e;
5. będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do kierowania polityką finansową i operacyjną tej jednostki zależnej, na podstawie umowy zawartej z tą jednostką zależną albo statutu lub umowy tej jednostki zależnej.

Znaczące jest również pojęcie jednostek zależnych, które zostało zawarte w ustawie o rachunkowości, przez którą należy rozumieć spółkę handlową działającą zgodnie z prawem handlowym, objętą kontrolą przez jednostkę dominującą.

Sporządzenie sprawozdania finansowegogrupy kapitałowej

Przepisy ustawy o rachunkowości zobowiązują grupy kapitałowe mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Polski do sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Takie sprawozdanie obejmować powinno dane zarówno jednostki dominującej, jak i jednostek zależnych. Należy zauważyć, iż nie ma tu znaczenia siedziba jednostek zależnych. Do sporządzenia rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej zobowiązana jest spółka dominująca. Skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej powinno zostać sporządzone w taki sposób, jakby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę i tym samym zawierała dane jednostki dominującej oraz jednostek podporządkowanych, zestawionych zgodnie z przepisami zawartymi w rozdziale 6 ustawy o rachunkowości.