Wycena w skorygowanej cenie nabycia

Skorygowaną cenę nabycia ustala się przy zastosowaniu tzw. efektywnej stopy procentowej, zdefiniowanej jako „stopa, za pomocą której następuje zdyskontowanie do bieżącej wartości związanych z instrumentem finansowym przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych w okresie do terminu wymagalności, a w przypadku instrumentów o zmiennej stopie procentowej – do terminu następnego oszacowania przez rynek poziomu odniesienia. Efektywna stopa procentowa stanowi wewnętrzną stopę zwrotu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego za dany okres. Przy wyliczeniu skumulowanej kwoty dyskonta aktywów finansowych i zobowiązań finansowych za pomocą efektywnej stopy procentowej uwzględnia się wszelkie opłaty płacone lub otrzymywane przez strony kontraktu”¹.

Wprowadzenie tej kategorii ceny aktywów i zobowiązań podyktowane jest wymogiem ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych i wykazywania ich w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną (art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Uwzględnienie odsetek (dyskonta, premii) od instrumentów finansowych dzięki zastosowaniu efektywnej stopy procentowej powoduje, że kwoty przychodów/kosztów, przypadające na poszczególne okresy, są różne, stała jest natomiast stopa rentowności aktywów/zobowiązań, co jest zgodne z sensem ekonomicznym tych kategorii. Gdyby zamiast efektywnej zastosowano nominalną stopę procentową, spowodowałoby to liniowe rozliczanie premii i dyskonta, czyli zrównanie kwot przychodów/kosztów w kolejnych okresach, wypaczając rentowność. Wykazywane w kolejnych okresach przychody i koszty zostałyby zatem zniekształcone (zawyżone lub zaniżone).