Od raportowania liczb do rozumienia biznesu – kim powinien być controller?

Controller to doradca zarządu, traktowany jako partner biznesowy zajmujący się fachową interpretacją wyników, relacji i liczb. Jego zadaniem jest wyszukiwanie odpowiednich dróg wiodących do celów określonych w firmie. Uważa się go również za specjalistę wspierającego metodycznie i informacyjnie przygotowane w przedsiębiorstwach decyzje. Controllerzy przekładają wizję na liczby, szacując przyszłą wartość przedsiębiorstwa.

Controller dba o finanse, strategie i procesy, troszcząc się o gospodarne działanie firmy. Koordynuje cele i plany cząstkowe oraz kształtuje proces kontroli, aby każdy menedżer mógł podejmować działania ukierunkowane na cele, jednocześnie umożliwiając dostęp do niezbędnych dla ich osiągnięcia danych i informacji.

Rolę controllera w organizacji determinują wprost rynek oraz cele właściciela firmy. Najczęściej takim celem będzie określony poziom zwrotu. Zarządzający będą dążyli do jego osiągnięcia w najszybszy i najbezpieczniejszy dla siebie sposób. Oznacza to w większości przypadków optymalizację kosztów stałych, w tym również kosztów pracy. Współczesny controller musi więc skupiać się na analizie efektywności pracy, a co za tym idzie – na analizie kosztowej funkcjonujących procedur, kosztów związanych z zarządzaniem, kosztów wsparcia, kosztów uzyskania takiego, a nie innego wyniku danej jednostki.

Realizacja koncepcji controllingowej może być przeprowadzona bądź we własnym zakresie poprzez utworzenie zespołów zadaniowych, bądź powierzona specjalistom z zewnątrz (outsourcing). W ramach zespołów zadaniowych wyodrębnia się grupy robocze: wykonawcze, doradcze, koordynacyjne i decyzyjne. Liczba, skład osobowy, zadania grup podlegają elastycznym zmianom w zależności od pojawiających się potrzeb. Zespół zadaniowy zostaje rozwiązany po osiągnięciu ustalonego celu. Controller z zewnątrz ma natomiast z reguły duże doświadczenie w opracowywaniu koncepcji controllingu, więc jego wdrożenie nie wywołuje konfliktów między kierownikami centrów.