Wycena programów opcji pracowniczych
Mimo że do światowej czołówki jeszcze nam daleko, świadczenia w formie instrumentów kapitałowych stają się coraz popularniejszym narzędziem motywowania pracowników i budowania ich lojalności. Na czym to dokładnie polega? Programy opcji menedżerskich można podzielić na dwie grupy: warunkowe i bezwarunkowe. Model warunkowy jest nastawiony na osiągnięcie przez spółkę konkretnych wyników, np. określonego wzrostu EBIT, zysku, wzrostu przychodów, wzrostu notowań akcji spółki czy realizacji prognoz zarządu.
W tym modelu pracownicy wybrani przez zarząd lub radę nadzorczą mogą nabyć za niską stawkę lub objąć nieodpłatnie warranty subskrypcyjne, upoważniające ich do złożenia zapisów na akcje emitowane w ramach kapitału docelowego. Cena emisyjna tych akcji jest niższa od rynkowej. Przeprowadzenie zapisów na emisję w ramach kapitału docelowego jest uwarunkowane osiągnięciem wcześniej określonych wyników.
Programem najczęściej obejmuje się kluczowych dla spółki pracowników, takich jak kadra zarządzająca czy osoby posiadające specyficzny know-how, np. głównego inżyniera. Rzadziej konstruowane są programy, w których opcje przyznawane są wszystkim zatrudnionym. W wyniku złożenia warrantu i akcji otrzymuje się opcję kupna (call). Jeśli oczekiwane wyniki nie zostały osiągnięte, pracownik, który ją nabył, nie ponosi żadnego kosztu (jeśli obejmował ją bezpłatnie) lub jego strata ogranicza się do wydatku na warrant. Możliwy zysk jest, co prawda, uzależniony od konkretnych osiągnięć, jednak praktycznie nieograniczony i dość pewny, ze względu na cenę akcji niższą niż rynkowa. Program trwa zwykle 3 lata, a jest to uwarunkowane maksymalnym okresem ważności kapitału docelowego. Czasami możliwości wykorzystania warrantów są rozłożone na kilka okresów, np. każdego roku można wykorzystać posiadanych warrantów.
Model bezwarunkowy jest z kolei nastawiony wyłącznie na wzrost wartości spółki. W tym przypadku kluczowi pracownicy nabywają lub otrzymują warranty subskrypcyjne, upoważniające ich do złożenia zapisów na akcje emitowane w ramach kapitału docelowego. W przeciwieństwie do modelu warunkowego, cena emisyjna akcji jest wyższa od aktualnej ceny rynkowej. W ten sposób potencjalna strata pracowników jest ograniczona wydatkiem na warranty lub też nie istnieje w ogóle (jeśli były one obejmowane bezpłatnie). Pojawienie się zysku jest jednak uwarunkowane wzrostem kursu akcji powyżej ceny emisyjnej, która w chwili rozpoczęcia programu zazwyczaj znacznie różni się od ceny rynkowej. Przeprowadzenie zapisów jest najczęściej ograniczone wąskim przedziałem czasowym. Czas trwania całego programu wynosi przeważnie do 3 lat. W tym przypadku stosowane jest również rozłożenie możliwości wykorzystania warrantów na kilka okresów.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 71% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
