Wynagrodzenie członka zarządu spółki z o.o. od 2022 r.
Wynagrodzenie członków zarządu na podstawie uchwały jest jednym z najczęściej wykorzystywanych sposobów wynagradzania członków zarządów w spółkach z o.o. Polski Ład wprowadził bardzo wiele zmian i delikatnie mówiąc, również sporo bałaganu, głównie w kwestii podatków. Zmiany nie ominęły również spółek z o.o., w tym samych członków zarządu i ich wynagrodzenia. Prezentujemy najważniejsze z nich.
W zależności od tego, na jakiej podstawie członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) pełni swoją funkcję, zależy też sposób jego wynagradzania. W myśl art. 2031 § 1 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) to uchwała wspólników spółki z o.o. może ustalać zasady wynagradzania członków zarządu, w szczególności maksymalną wysokość wynagrodzenia, przyznawać członkom zarządu prawa do świadczeń dodatkowych lub maksymalną wartość takich świadczeń. Zgodnie również z przywołanym przepisem, wynagrodzenie członków zarządu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określa organ (zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza) albo osoba powołana uchwałą zgromadzenia wspólników do zawarcia umowy z członkiem zarządu.
Należy również zwrócić uwagę, że w spółce z o.o. umowa spółki może wprost postanawiać, że o wynagrodzeniach członków zarządu decydują uchwałą wspólnicy. Może też, jeśli w spółce z o.o. została ustanowiona rada nadzorcza, przyznać wyłącznie radzie kompetencje w tym zakresie. Nie ma zatem możliwości, aby zarząd we własnym zakresie rozstrzygał o wysokości swego wynagrodzenia.
W przypadku ustalania wynagradzania członków zarządu nie chodzi jedynie o wybór sposobu i wysokości wynagrodzenia. Chodzi również o to, czy to będzie wynagrodzenie stałe miesięczne, zmienne, ryczałtowe, wynagrodzenie premiowe, od zysku czy premie zadaniowe. Ponadto czy będą to wyłącznie świadczenia pieniężne czy również niepieniężne. Takim świadczeniem niepieniężnym jest chociażby możliwość korzystania z samochodu służbowego, komórki, laptopa, karty do fitness klubu czy prywatnej opieki zdrowotnej. Zatem jest o czym decydować w przypadku ustalania wynagrodzenia członków zarządu.
Sposoby wynagradzania członków zarządu spółki z o.o.
W zależności od tego, czy członek zarządu pełni swoją funkcję na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, kontraktu menadżerskiego czy wyłącznie na podstawie uchwały powołującej członka zarządu, sposób jego wynagradzania wynika z tych umów albo określany jest w uchwałach.
Członkowie zarządu w spółce z o.o. mają różne możliwości pobierania wynagrodzenia za pełnienie funkcji w zarządzie. Akt powołania członka zarządu rzadko reguluje sposób i wysokość wynagrodzenia członka zarządu. Najczęściej w obrocie możemy spotkać się z 4 sposobami wynagradzania członków zarządu:
→ uchwała zgromadzenia wspólników określająca wynagrodzenie za pełnienie funkcji w zarządzie,
→ umowa o pracę,
→ umowa zlecenia,
→ kontrakt menedżerski.
Wynagrodzenie członka zarządu może być ustalone zarówno w ramach aktu powołania, jak i poprzez zawarcie umowy pomiędzy spółką z o.o. a członkiem zarządu. Przepisy k.s.h. nie obligują spółek do zawarcia jakiejkolwiek umowy, ani nie określają jaki stosunek prawny ma wiązać członka zarządu ze spółką. Każdy wybór ma jednak konsekwencje oraz obowiązki. W zależności od tego, czy podstawą pełnienia funkcji jest umowa o pracę, umowa zlecenia, kontrakt menadżerski czy też wyłącznie uchwała o powołaniu, od tego zależy sposób opodatkowania, a także podleganie składkom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nierzadkie są też przypadki pełnienia funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia, szczególnie w małych rodzinnych spółkach. K.s.h. nie wprowadza obowiązku wynagradzania członków zarządu za pełnioną funkcję, jednak zawsze należy brać pod uwagę ewentualne ryzyko podatkowe związane z obowiązkiem zapłaty podatku od przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Zdaniem organów podatkowych w przypadku, kiedy członek zarządu pełni swoją funkcję bez wynagrodzenia, po stronie spółki z o.o. może powstać przychód z tytułu otrzymywania nieodpłatnego świadczenia w postaci pracy członka zarządu, a to z kolei podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Zawarcie z członkiem zarządu umowy o pracę czy umowy zlecenia w kontekście oskładkowania pociąga za sobą konieczność sporządzenia odpowiedniego zgłoszenia do ZUS-u, a także naliczenia i odprowadzenia przez spółkę z o.o. składek społecznych i zdrowotnych na ogólnych zasadach stosowanych do tego typu umów. W przypadku członków zarządu nie ma odrębnych przepisów dotyczących oskładkowania wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę czy zlecenia. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych traktuje członków zarządu jako pracowników lub zleceniobiorców. Podlegają oni zatem obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach, jak pracownicy i zleceniobiorcy. Z kolei kontrakt menedżerski, o ile oczywiście nie ma charakteru umowy o pracę, zakwalifikowany został dla celów ubezpieczenia społecznego, tak jak umowa zlecenia. Członek zarządu wykonujący taką umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach określonych dla zleceniobiorców, tj. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, ubezpieczeniu zdrowotnemu. Z kolei ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały
Zatem częstym wyborem staje się uchwała o powołaniu członka zarządu, która powoduje powstanie stosunku organizacyjnego pomiędzy członkiem zarządu a spółką z o.o. Powołanie uchwałą do zarządu nie powoduje zawarcia żadnej umowy z członkiem zarządu, na podstawie której ustalany byłby zakres czynności oraz wynagrodzenie. Zwykle w odrębnej uchwale ustalającej wynagrodzenie dla członka zarządu, zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza (w zależności od zapisów umowy spółki lub jej braku) określają wysokość wynagrodzenia członka zarządu.
Wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu na podstawie uchwały nie wymaga zawierania żadnej dodatkowej umowy pomiędzy członkiem zarządu a spółką z o.o. Może być ono zarówno stałym wynagrodzeniem miesięcznym, wynagrodzeniem jednorazowym rocznym lub innym okresowym, premiowym, a także wynagrodzeniem uzależnionym od wyników finansowych spółki czy od innych wskaźników.
Polski Ład a wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały
Wynagrodzenie członków zarządu na podstawie uchwały jest jednym z najczęściej wykorzystywanych sposobów wynagradzania członków zarządów w spółkach z o.o. Polski Ład wprowadził bardzo wiele zmian i delikatnie mówiąc, również sporo bałaganu, głównie w kwestii podatków. Zmiany nie ominęły również spółek z o.o., w tym samych członków zarządu i ich wynagrodzenia.
Wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały w Polskim Ładzie nie wygląda już tak korzystnie, jak w ostatnich latach. Od 1 stycznia 2022 r. wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały zostało obciążone obowiązkiem zapłaty 9% składki zdrowotnej.
Do końca 2021 roku wynagrodzenie członka zarządu pełniącego funkcję na podstawie powołania nie podlegało oskładkowaniu ZUS, czyli otrzymywanie wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania nie stanowiło tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ani ubezpieczenia zdrowotnego. Wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały podlegało wyłącznie opodatkowaniu podatkiem dochodowym, co oznaczało obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali, czyli 17% albo 32%, a przychód pomniejszany był jedynie o koszty uzyskania, a w przypadku, gdy wynagrodzenie nie przekraczało 200 zł, pobierało się jedynie zryczałtowany podatek według stawki 17% bez pomniejszenia o koszty uzyskania przychodów.
Zatem spółka z o.o. jako płatnik od wypłaconego w ten sposób wynagrodzenia zobligowana była do poboru zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczkę następnie przekazywała na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrała.
Od 2022 roku nie zmieniła się stawka podatkowa, którą będzie obciążony członek zarządu. Otrzymane z tytułu powołania wynagrodzenie nadal jest opodatkowane progresywnymi stawkami podatkowymi. Od 2022 roku wynoszą one: 17% do progu 120 000 zł dochodu, a powyżej tego progu stawką 32%. Wynagrodzenie to będzie mogło również skorzystać z podwyższonej kwoty wolnej od podatku do wysokości 30 tys. złotych.
W przypadku członków zarządu zatrudnionych na podstawie umów o pracę czy umów cywilnoprawnych sytuacja również ulegnie zmianie. Skorzystają oni z podwyższenia kwoty wolnej od podatku do wysokości 30 tys. zł oraz podniesienia drugiego progu podatkowego do wysokości 120 tys. zł. Nie będą już jednak mogli skorzystać z przysługującej im dotychczas możliwości obniżenia wysokości podatku o 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej, co w konsekwencji może spowodować zwiększenie obciążeń fiskalnych.
Składka zdrowotna od wynagrodzenia członka zarządu na podstawie uchwały
Jak wspomniałam wyżej, od dnia 1 stycznia 2022 r. zgodnie z nowym brzmieniem z art. 66 w ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. Powyższe oznacza, że wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały zostało obciążone obowiązkiem zapłaty 9% składki zdrowotnej. Oznacza to faktyczny wzrost opodatkowania, a także wyższe koszty po stronie spółki i niższe wynagrodzenie do wypłaty na rzecz członka zarządu, przy założeniu niezmienności dotychczasowego wynagrodzenia brutto członka zarządu.
Obowiązkiem zapłaty składki zdrowotnej od wynagrodzenia objęci zostali wszyscy członkowie zarządu wynagradzani na podstawie uchwały. Wyjątkiem będą członkowie zarządu, którzy jednocześnie podlegają systemowi ubezpieczeń społecznych w jednym z krajów UE/EOG lub w innym kraju, z którym Polska zawarła dwustronną umowę o zabezpieczeniu społecznym.
Zgłoszenie członka zarządu spółki z o.o. do ubezpieczenia zdrowotnego
Powyższe zmiany oznaczają obowiązek zgłoszenia członka zarządu do ubezpieczenia zdrowotnego przez spółkę, a także obowiązek naliczenia i zapłaty składki zdrowotnej przez spółkę. Składka zdrowotna w wysokości 9% jest obowiązkowa i należy ją obliczyć od wynagrodzenia brutto. Składka zdrowotna nie podlega odliczeniu od podatku dochodowego.
Obowiązki związane z obciążeniem wynagrodzenia członka zarządu składką zdrowotną oznaczają obowiązek dokonania zgłoszenia w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. Członkowie zarządu, którzy pobierali wynagrodzenie na podstawie uchwały w dniu wejścia zmienionych przepisów w życie (1 stycznia 20220 r.) powinni byli zostać zgłoszeni do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) do dnia 10 stycznia 2022 r. (upływ terminu 7-dniowego przypadał na 8 stycznia 2022 r. w sobotę, zatem 10 stycznia 2022 r. upłynął termin na zgłoszenie).
Zgłoszenia członków zarządu do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje spółka z o.o. jako podmiot wypłacający z tego tytułu wynagrodzenie. Zgłoszenia dokonuje tego na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia właściwym dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które pobierają z tego tytułu wynagrodzenie, tj. 22 50.
W myśl art. 73 pkt 17b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a ww. ustawy, powstaje z dniem powołania, a wygasa z dniem odwołania. W myśl art. 66 w ust. 1 pkt 35a ww. ustawy obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. Pełnienie zatem funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia nie obliguje spółki do dokonania zgłoszenia członka zarządu do ubezpieczenia zdrowotnego. Podobnie będzie również w przypadku, kiedy członek zarządu jest objęty ubezpieczeniem z innego tytułu. Wówczas uzyskiwane przychody podlegają składkom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu właściwemu dla umowy (umowa o pracę, umowa zlecenia, kontrakt menadżerski).
Ponadto należy mieć na uwadze, że może też dojść do zbiegu tytułów ubezpieczenia. W przypadku, gdy członek zarządu uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.
