Prawne podstawy systemów zarządzania compliance w prawie niemieckim i polskim
Pojęcie compliance rozumiane jest jako „zgodność”, „przestrzeganie” i odnosi się do wymogu poszanowania regulacji mających zastosowanie do danego podmiotu1.
System zarządzania compliance2 to określona struktura organizacyjna, bazująca na metodach i narzędziach compliance, mająca urzeczywistniać w całej organizacji stan owej zgodności3. O ile więc do postawy compliance – czyli zachowania zgodnego z wiążącymi normami – zobowiązani są wszyscy, o tyle pojawia się pytanie, czy istnieje prawny obowiązek implementacji w przedsiębiorstwach systemów zarządzania compliance. Jeżeli zaś brak jest generalnego prawnego obowiązku wprowadzenia CMS, warto rozważyć, w jakich sytuacjach jego posiadanie przynosić będzie przedsiębiorstwu i jego organom wymierne korzyści. Ze względu na silny trend niemieckich przedsiębiorstw do inwestowania w CMS4, który promieniuje pośrednio także na polskie przedsiębiorstwa, rozważania obejmować będą prawo polskie i niemieckie w zakresie: regulacji branżowych, prawa karnego i administracyjno-karnego, prawa spółek handlowych, a także – uzupełniająco – regulacji eksterytorialnych.
Regulacje branżowe
W pierwszej kolejności wskazać należy na regulacje branżowe, które wprost lub pośrednio odnoszą się do implementacji CMS, a dotyczą prowa dzenia działalności przez instytucje: kredytowe, ubezpieczeniowe oraz biorące udział w obrocie instrumentami finansowymi. Kontekst regulacyjny będzie tutaj – ze względu na silny wpływ prawa europejskiego – podobny w Polsce i w Niemczech. Sformułowane w Niemczech wymagania dotyczące należytej organizacji przedsiębiorstwa, zapewniającej przestrzeganie wiążących je regulacji, znajdują się m.in. w: § 25a ust. 1 zd. 1 ustawy o systemie kredytowym (Gesetz über das Kreditwesen5), § 64a ust. 1 zd. 1 ustawy o nadzorze nad instytucjami ubezpieczeniowymi (Gesetz über die Beaufsichtigung der Versicherungsunternehmen6) oraz § 33 ust. 1 zd. 2 nr 1 ustawy o obrocie papierami wartościowymi (Gesetz über den Wertpapierhandel7). O ile dwie pierwsze wskazane regulacje statuują ogólny obowiązek organizacji przedsiębiorstwa gwarantującej przestrzeganie wiążących postanowień powszechnie obowiązującego prawa (względnie wymagań organu nadzorczego), o tyle ustawa o obrocie papierami wartościowymi expressis verbis wymaga implementacji długofalowej i skutecznej funkcji compliance. Widać zatem, że niemieckie regulacje branżowe albo wprost statuują obowiązek wprowadzania CMS w przedsiębiorstwach określonego rodzaju, albo nakładając obowiązek organizacji przedsiębiorstwa w sposób zapewniający przestrzeganie wiążących je regulacji, pozostawiają kierownictwu swobodę co do sposobu osiągnięcia tego stanu. Nie ulega jednak wątpliwości, że system zarządzania compliance ze względu na swoją kompleksowość i integrację z wewnętrznymi procesami przedsiębiorstwa spełniać będzie tę funkcję we właściwy sposób.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 82% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
