Praktyka wyceny składników majątku przedsiębiorstwa (wartości niematerialne i prawne)
W związku z transformacją ekonomii, z opartej na przemyśle na opartą na wiedzy1, zwiększa się znaczenie wyceny składników wartości niematerialnych i prawnych przedsiębiorstwa. Niniejszy artykuł poświęcono omówieniu zagadnień związanych z wyceną wartości niematerialnych i prawnych w zakresie, w jakim znajduje do niej zastosowanie Międzynarodowy Standard Rachunkowości MSR 38 (dalej: MSR 38).
Podkreślić należy, że nie dotyczy on wartości niematerialnych i prawnych, których oszacowanie przebiega często na innych zasadach, a to z uwagi zarówno na ich charakter, jak i na szczególny kontekst tego szacowania. Przykładowo inaczej mierzy się wartości niematerialne, jeżeli powstają w celu sprzedaży w ramach zwykłej działalności gospodarczej (ust. 3 lit. a MSR 38). Dodatkowo ust. 6 MSR 38 pozwala na wyłączenie z zakresu tego standardu operacji lub transakcji, które „są na tyle specyficzne, że powodują powstanie zagadnień księgowych, które wymagają potraktowania w odmienny sposób”. Jeżeli nie można skorzystać z MSR 38, a zastosowania nie znajdą również inne standardy, można dokonać oszacowania z wykorzystaniem po prostu podejścia rynkowego (market approach), dochodowego (income approach) lub kosztowego (cost approach)2. Biorąc jednak pod uwagę powszechność MSR 38 i to, że znajduje on zastosowanie generalne, poniżej przedstawiono sposób wyceny składników wartości niematerialnych i prawnych. Trzeba pamiętać, że MSR 38 wyrasta z praktyki i zawiera praktyczne rozwiązania – w odróżnieniu między innymi od normatywnych reguł zawartych w ustawie o rachunkowości. Zresztą MSR 38 jest wynikiem dążenia do zuniformizowania reguł rządzących wyceną składników wartości niematerialnych i prawnych, co istotne – dążenia skutecznego3.
Wartości niematerialne a rzeczowe aktywa trwałe
Zwróćmy uwagę, że część wartości niematerialnych i praw jest inkorporowana w rzeczowe aktywa trwałe. Dobrym przykładem są tutaj programy komputerowe, na przykład systemy operacyjne (OS), które współcześnie wgrywane są już na komputery przenośne i nabywane wraz z nimi. Tutaj jednostka musi ocenić, którą wartość – materialną czy też niematerialną – zamierza poddać wycenie (ust. 4 MSR 38). We wskazanym powyżej przykładzie w praktyce oszacowaniu podlegać będzie zwykle komputer przenośny, którego wartość zostanie powiększona o wartość programu OS, a wartość samego programu OS rzadko będzie w takiej konfiguracji podlegała szacowaniu jako niematerialna.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 83% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
