Nie wystarczy tymczasowo wykonać zaleceń pokontrolnych, aby uniknąć wszczęcia postępowania – wyrok NSA
Z zakazu wszczęcia postępowania podatkowego po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej nie powinien korzystać podatnik, który wykonał zalecenia zawarte w protokole kontroli, po czym po upływie 6-miesięcznego terminu zmienia swoje stanowisko i koryguje złożoną deklarację podatkową (wyrok NSA z 17 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 322/17).
Stan faktyczny
R.W. prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych od 2010 r. do 30 czerwca 2013 r. Nie dokonał rejestracji VAT, ponieważ korzystał ze zwolnienia limitowego (do 200 000 zł - art. 113 ustawy o VAT). Pomimo tego w 2011 r. wystawił 6 faktur na kwoty netto i z podatkiem VAT od tych kwot. Podatku wykazanego w tych fakturach nie odprowadził do fiskusa.
W maju 2013 r. w ramach kontroli podatkowej stwierdzono powyższe uchybienie i to, że podatnik ani nie składał deklaracji VAT, ani nie zapłacił podatku z tytułu wykazania go w fakturze (art. 108 ust. 1 ustawy o VAT).
W czerwcu 2013 r. R.W. złożył deklarację VAT-7, wskazując w piśmie przewodnim, że w wyniku kontroli podatkowej ustalono, że mimo iż nie jest zarejestrowany jako podatnik czynny podatku od towarów i usług, wystawiał za wykonane usługi faktury VAT, w związku z czym jest zobowiązany do złożenia deklaracji VAT-7. Uznano, że zadeklarowane przez podatnika w deklaracjach VAT-7 zobowiązania podatkowe są zgodne z ustaleniami kontroli podatkowej.
W lutym 2015 r. podatnik złożył korekty ww. deklaracji VAT-7, w których wykazał kwoty podatku w wysokości 0 zł, w wyjaśnieniach wskazując jedynie, że zobowiązanie podatkowe przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej (art. 99 ust 12 ustawy o VAT).
W lipcu 2015 r. naczelnik US wszczął postępowanie podatkowe i wydał decyzję określającą kwoty podatku do zapłaty na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.
Podatnik zaskarżył tę decyzję do sądu, podnosząc, że organ nie miał już prawa wszczynać tego postępowania.
Stanowisko WSA
WSA uznał skargę za zasadną. Podał, że art. 165b § 1 O.p., zakazujący wszczynania postępowania podatkowego po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej ma charakter przedawniający, a więc upływ tego terminu powoduje przedawnienie prawa do wszczęcia postępowania podatkowego. Sąd stwierdził, że w protokole kontroli błędnie zasugerowano podatnikowi złożenie deklaracji, albowiem podatek wynikający z samego wystawienia faktury, czyli pobierany na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, nie ma nic wspólnego ze składaniem deklaracji VAT, wobec czego jedyne, co powinien był zrobić organ, to wydać decyzję określającą podatek na podstawie art. 108 ust. 1. Jeśli nie wszczął w tym zakresie postępowania w ciągu 6 miesięcy od zakończenia kontroli, to teraz już zrobić tego nie może, gdyż urągałoby to zasadom legalizmu i zaufania do organów podatkowych.
Stanowisko NSA
NSA uznał stanowisko sądu I instancji za niesłuszne. Sąd wskazał, że regulacja przyjęta w art. 165b O.p. ma gwarantować ochronę interesów podatników przed negatywnymi skutkami nieusprawiedliwionej zwłoki organów podatkowych we wszczęciu postępowania podatkowego, ale tylko wówczas, gdy kontrolowany nie godzi się ze stanowiskiem organu kontroli. Ochroną taką nie powinien być natomiast objęty podatnik, który - tak jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie - wykonał zalecenia zawarte w protokole kontroli, po czym po upływie 6-miesięcznego terminu zmienił swoje stanowisko i skorygował złożoną deklarację podatkową.
